'We hebben als makers een verantwoordelijkheid om de wereld beter te maken'

Catacombe, waarin de voormalig profvoetballers Björn van der Doelen en Glenn Helder meer dan verdienstelijk acteren, gaat over Jermaine Slagter – gespeeld door Willem de Bruin van hiphipformatie The Opposites – die beetje bij beetje wegzakt in een moeras van gokken, afpersing en matchfixing.

De film draait vanaf donderdag in de bioscopen. Deze zondag vindt om 12 uur een speciale preview voor de creatieve marketing-industrie plaats bij NewWerktheater*. De film is geproduceerd door New Amsterdam, waar Victor D. Ponten en Jim Taihuttu mede-eigenaar van zijn. In een vorig leven bestierde het tweetal reclamebureau Habbekrats.

Waarom wilde je dit verhaal vertellen? Waarom is dat belangrijk?

‘Ik las in 2012 een artikel in de Volkskrant over een Kroatische voetballer, die door matchfixing alles was kwijtgeraakt. Zijn carrière, zijn gezin, zijn eigenwaarde. De dramatiek van een karakter dat z’n hele leven z’n hart en talent volgde maar uiteindelijk berooid achterbleef, kleefde aan me. In een levensfase waarin ik zelf op zoek was naar de echte waarde van mijn talent, trok de tragiek van iemand die hardnekkig vasthoudt aan zijn jeugddroom me erg aan. Catacombe gaat over de vraag hoelang je vasthoudt aan een beeld dat je zelf hebt gecreëerd en in hoeverre het verraad is als je dat beeld loslaat. Voor mij is dat een belangrijk gegeven, dat ik op mijn eigen wijze wilde vertellen en verbeelden. Het feit dat ik niet één goede film kon opnoemen die zich afspeelt in de voetbalarena, vormde een extra creatieve uitdaging om te ontginnen.’

Je hebt een reclameachtergrond: hoe is Catacombe gepositioneerd?

‘Catacombe is gepositioneerd als een duistere matchfixingthriller over een voetballer in de kelder van het professionele voetbal. Geen flitsende actiefilm, maar een beklemmende visuele vertelling die je niet loslaat van begin tot eind. In alle uitingen die we doen “'reguliere” filmmarketing, social, PR, muziek en samenwerkingen) komt dat uitgangspunt terug.’

Catacombe gaat – de facto – over de druk die commercie met zich meebrengt. Hoe kijk jij tegenwoordig naar commercie?

‘Voetbal is een mooie metafoor voor onze huidige samenleving. Ik wilde de film beginnen met een tekst die een beetje context meegeeft, want over welke jongens hebben we het? Daarvoor had ik een berekening gemaakt op basis van cijfers hoe de salarissen in het betaald voetbal verdeeld zijn. Wat bleek? 80% van het totaalbedrag dat in het voetbal aan salarissen wordt uitgekeerd, wordt verdiend door minder dan 2% van de profvoetballers. Dat is hoe het er anno nu bijstaat, maar niet alleen in de voetballerij. Grote bedrijven runnen voor een groot deel deze wereld. Dat is een gegeven waar ik weinig aan verander. Ik ben wel van mening dat er goede en slechte bedrijven zijn, net zoals er goede mensen zijn. De vraag die iedereen zich moet stellen – als het over commercie gaat – is of je jezelf aan het eind van de dag in de spiegel kan aankijken. Ik ben niet vies van geld en ben niet anti-merken, maar ik ben wel een individu met een mening en visie. Daar past niet elk merk bij, om het zo maar te zeggen.’

Welke merken spelen een rol in jouw film? Wat spreek je in zo’n geval af?

‘Aangezien de voetbalclubs in mijn film fictief zijn, maar ik wel wilde dat we een geloofwaardige wereld neer konden zetten, zijn we een diepgaand proces aangegaan met het Rotterdamse sportmerk Robey. Ik wilde geen Nike of Adidas, want dat zou niet realistisch zijn voor de club die we neerzetten en met zulke grote merken mag je als Hollander blij zijn als je een standaardshirtje mag voorzien van een eigen patch. Maar met Robey hebben we in meerdere samplerondes een uit- en thuisshirt en trainingsoutfits ontwikkeld. Verder hebben we ook met Masita, Kelme en Jako afspraken kunnen maken over gebruik van shirts en hun merknamen.

‘Maar de film gaat niet over de invloed van commercie in de sport, als dat is wat je bedoelt. En los van die merken is eigenlijk verder alles in de film gefictionaliseerd. Het enige wat in de film verder echt aan merken zit, zijn de stadionsponsoren van Excelsior, omdat we daar veel gedraaid hebben. Die hebben we ook allemaal om toestemming gevraagd. Het toeval wilde dat we met New Amsterdam net een uitgebreide campagne voor Quooker gemaakt hebben, en zij ook redelijk prominent aanwezig zijn in het stadion. Die krijgen dubbel waar voor hun geld (lacht).’

Wat is het verschil tussen (een gesponsorde) speelfilm en een commercial?

‘Bij New Amsterdam benaderen we alles wat we maken met dezelfde mentaliteit. Of het nou om een samenwerking met een bureau, een merk of een autonoom project gaat. De kern wordt altijd gevormd door het visuele eindproduct en de kijker, en daar gaan we altijd ver voor. Ongeacht het type project. Persoonlijk als regisseur is het verschil voor mij alleen dat er meer hersens beslissen over de keuzes die gemaakt moeten worden. Maar in de eenzame marathon die een speelfilm is en waarvoor je echt een lange adem moet hebben, is het een opluchting om soms niet alles zelf te hoeven beslissen. Ik haal ook veel energie en voldoening uit een goed creatief proces met klanten en creatieven. Ik heb niet de waarheid in pacht, maar wel een heldere visie. Het is altijd fijn om die te kunnen toetsen aan anderen.’