'Neem ontslag Sean! Dit is totale gekte'

Het is een bekende Engelse uitdrukking 'imitation (of your boss) is the sincerest form of flattery'. Dat is zeker ook van toepassing op Sean Spicer. Bij een president die tijdens een persconferentie grote nieuwstations wegzet als 'fake news', past geen genuanceerde enerzijds/anderzijds-woordvoerder. Trump en Spicer zijn beiden van het conflictmodel, nemen feiten niet zo serieus en hebben op zijn best een haat-liefde verhouding met media. Dat heeft ze uiteindelijk wel tot in het Witte Huis gebracht, dat is op zichzelf al interessant. Vraag voor Spicer is, is het je doel als woordvoerder om goede contacten met media te hebben, mensen de waarheid te vertellen of om het 'geluid' van je baas te verkondigen?

 

De kwaliteit en effectiviteit van een woordvoerder hangt voor een groot gedeelte af van het vertrouwen dat hij of zij krijgt van de baas. Trump heeft via Twitter dodelijk gereageerd, vrij vertaald: 'misschien moet ik het voortaan zelf doen, ik ga zo snel, ben niet bij te houden'. Niet het gebrek aan snelheid of de kwaliteit van zijn woordvoering lijken me voor Spicer het grootste probleem maar het gebrek aan vertrouwen van Trump.

 

Daarbij lijkt de houdbaarheidsdatum van dit soort woordvoerders steeds beperkter te zijn. Als alles een gevecht is en alles in standje tien moet, dan is het krediet op een gegeven moment 'op'. Misschien komt Spicer zijn houdbaarheidsdatum wel in zicht.

 

Wat decennia lang de meest prestigieuze baan in communicatieland was - perschef van het Witte Huis - is na drie maanden Trump, de meest deerniswekkende. Want hoe adviseer je een boze, onervaren, wispelturige, inconsequente, achterdochtige, schizofrene en rancuneuze amateurpresident? Die zichzelf per Twitter ook nog eens drie keer per dag tegenspreekt? Dat is niet te doen. En zelfs de intens aardige en zeer ervaren Sean Spicer lijkt de strijd te hebben opgegeven: “Ik kan over die tweet niets meer zeggen.” Soms houdt het ook gewoon op. Op blijvend wantrouwen is geen communicatiebeleid te bouwen. President Trump denkt dat ie nog steeds de alphabaas van een groot familiebedrijf is, en hij eigenstandig en dictatoriaal beslissingen kan doordrukken. Dat hij de waarheid naar believen kan verdraaien en de feiten kan negeren. Maar dat kan hij - zelfs bij het rechtse Fox - niet veel langer.

 

Trump leeft in het glazen Witte Huis. Waar fatsoenlijk verantwoording afleggen aan het Amerikaanse volk uiteindelijk cruciaal is. Arme Spicer werd pas een uur voor het ontslag van FBI-Directeur James Comey ingelicht. Dan is er geen inhoudelijk communicatiebeleid meer te bedenken. Dan is er geen slimme communicatiestrategie meer uit te zetten. Dan kun je niet meer beslissen dat dergelijk ingrijpend en wereldschokkend nieuws eerst voorzichtig ingemasseerd moet worden. Waarbij de juiste timing natuurlijk cruciaal is. Dan word je voor de zoveelste keer als perschef publiekelijk voor een ondoordacht fait accomplit gesteld. En als dat te vaak gebeurt is je gezag weg en rest je - als zelf respecterende communicatieman - niets anders dan je ontslag in te dienen.

 

In de samenstelling van de WhiteHousePress heeft inmiddels een conservatieve opwaardering plaatsgevonden van veel extreem rechtse, volgzame en christelijke journalisten. Dat lijkt echter niet genoeg om alle kritische vragen de kop in te drukken. Gespeculeerd wordt nu openlijk aan het opheffen van de dagelijkse persbijeenkomsten en die te vervangen door schriftelijke Q&A’s. Zo begint een autoritaire staat, zo eindig je met een dictatuur. Hopelijk is de kritische pers en het verzet van het volk krachtig genoeg om deze steeds gekker wordende gekte te kanaliseren en over twee jaar (bij de midterm elections) te keren.

 

 

Oh, wat benijd ik Sean Spicer en de andere woordvoerders van de Amerikaanse president niet. Vanaf deze kant van de oceaan slaan we het allemaal geamuseerd gade. Vinden we Spicer misschien wel dicht bij Gekke Henkie uitkomen. En is hij de vertegenwoordiger voor de pers van de president waarvan velen al vanaf 9 november van vinden dat hij geen knip voor de neus waard is. Dat is echter wel een gevaarlijk vooringenomen houding. Want die houding van velen over Spicer wordt gekleurd door ons oordeel over Trump: Trump deugt niet, dus Spicer ook niet. Voeg daar wat sketches uit Saturday Night Live aan toe, en klaar is Kees. Daarmee gaan we wel voorbij aan het feit dat Spicer een ervaren pers- en publiciteitsman is.

 

We moeten ons dus niet te veel laten beïnvloeden door ons oordeel over Trump. En we moeten Spicer niet zien als een rookie. Toch denk ik dat Spicer zijn knopen moet tellen. Vanwege de volkomen onvoorspelbaarheid van Trumps gedrag én standpunten. Bijvoorbeeld wanneer de president binnen 1,5 dag een reactie over het ontslag van FBI-man Comey geeft die haaks, zo niet lijnrecht, staat tegenover wat zijn persmensen tot dan toe hebben gemeld. Daar valt niet tegenop te woordvoeren. En dat heeft dus niets met de standpunten van Trump an sich te maken. Of Trump de eindstreep haalt, weten we niet. Maar ik denk dat Spicer eerder weg is. Waar Spicer misschien niet wist waar hij instapte, kan dat van zijn eventuele opvolger niet worden gezegd. Een gewaarschuwd mens…

Sean Spicer zit al in de blessuretijd

 

De verslagen van Witte Huis-correspondenten die Sean Spicer na het ontslag van de FBI-directeur aantroffen in het donker tussen de struiken waren hilarisch. En pijnlijk. Hier probeerde iemand met man en macht de TV-camera’s te ontlopen, omdat hij geen antwoord kon geven op de vraag waarom Comey was ontslagen. Vanaf de eerste dag dat Trump president werd, gaat het mis met Sean Spicer. Zijn geloofwaardigheid is nauwelijks beter dan die van Mohammed Saeed al-Sahhaf (‘Comical Ali’) tijdens de Tweede Golfoorlog. Het is de toch ervaren Republikeinse communicatiebaas niet gelukt om rust te creëren rond de positie van zijn omstreden baas. Sterker nog, hij maakt het met bijna elk optreden erger. En hij wekt ook geen moment de indruk dat het beter zal gaan.

 

Is hij nog te redden? Eigenlijk niet. Zeker nu zijn plaatsvervanger Sarah Huckabee Sanders het beter lijkt te kunnen. En ook de president zelf lijkt Spicer nauwelijks meer te steunen. Wie de Netflix-serie Designated Survivor heeft gezien, weet hoe snel een blunderende perschef wordt vervangen als er een geloofwaardig alternatief is. Spicer heeft veel vuil werk opgeknapt voor Trump, dus er zal vast een goede plek voor hem gevonden worden, buiten de schijnwerpers. Misschien wel als ambassadeur. En tot het zover is, geldt Sean Spicer als een typisch voorbeeld van een ‘dead man walking’.