Je weet al een tijdje: ik word burgemeester van Amsterdam. In stad en media wordt fel gediscussieerd over de vraag of je wel geschikt bent. Commissies lekken, politieke spelletjes worden gespeeld, er is zelfs al een reconstructie te lezen over hoe de benoeming nog bijna mislukte. De beëdiging komt steeds dichterbij en kranten staan in de rij voor een eerste interview.
Femke Halsema laat zien dat voor zo’n eerste interview geldt: de eerste klap is een daalder waard. Haar belangrijkste instrumenten: humor, zelfreflectie en goed voorbereid aan de start verschijnen. Die goede voorbereiding was ook te zien in de speech voor de gemeenteraad. Wat we kunnen leren van haar interview in de Volkskrant:
1. Neem de tijd voor het maken van een goede foto.
Met stip op 1. De meeste mensen scannen de krant snel of klikken online op een linkje zonder echt te lezen. Wat blijft hangen is de foto en de kop boven het stuk. We zien een zelfverzekerde burgemeester in haar eigen stad. Wat nog mooier was geweest: tussen de mensen op de Dappermarkt bijvoorbeeld. Dan laat je ook letterlijk zien dat je tussen de Amsterdammers staat.
2. Zorg voor een duidelijke en herkenbare hoofdboodschap.
In zo’n eerste interview krijg je de kans de mensen iets te beloven en jezelf als burgemeester te positioneren. Dat doet Halsema kundig: “Ik bezit de stevigheid en kalmte om de stad te helpen in een moeilijke periode. Dat is de belangrijkste taak van een burgemeester. Een ombudsman met een ketting om.”
3. Geef een duidelijke en persoonlijke motivatie.
Naast het zien van een foto willen mensen weten: waarom doe je dit eigenlijk? En dan kom je niet weg met een antwoord als ‘nou ja, ik werd gevraagd’. Zeker voor een in Enschede geboren Amsterdammer een belangrijk punt. In haar sollicitatiebrief schreef Halsema: “Amsterdam is magisch, een sprankelende plek.” In het interview vertelt ze over haar ervaring als puber op bezoek in de stad. Haar motivatie verwoordt ze in de derde persoon: “Dat dat meisje nu burgemeester wordt van die stad, dat vind ik echt geweldig.”
4. Doe geen beloften die je niet waar kunt maken.
De verleiding is groot met zevenmijlslaarzen door een beleidsagenda voor de komende jaren te lopen. De kans dat je al die grote beloften kunt waarmaken is klein. Halsema houdt zich in maar geeft wel aan waar haar prioriteiten liggen (bewaken rechtstaat en aandacht voor minder welvarende wijken). De beloften zullen concreter moeten worden, maar niet in een eerste interview. Hier past voorzichtigheid: “Ik zal moeten bewijzen dat ik het kan.”
5. Wees zuinig met interviews.
De verleiding is groot op alle verzoeken in te gaan. Toch is het voor iedere politicus, bestuurder en CEO belangrijk zuinig te zijn op jezelf en je ‘merk’. Kies voor 1 plek om je verhaal te doen en doe dat dan ook goed. Een ‘exclusief’ interview aan vijf kranten doet je reputatie geen goed. Denk nog eens terug aan het bombardement van interviews bij de start van werkgeversvoorman Hans de Boer. De keuze van Halsema voor de Volkskrant is begrijpelijk, hoewel ze daarmee ook op safe speelt. Een interview met de Telegraaf was – gezien de politieke voorkeur van de redactie - echt spannend geweest. Bovendien wordt die krant in heel Amsterdam goed gelezen en zou ze met een interview met die krant ook in daad laten zien boven de partijen te staan.
6. Wees helder en blijf praten zoals je thuis ook doet.
Een burgemeester (of bestuurder in algemene zin) word je niet ineens door duur of abstract te gaan praten. Dat doe je thuis immers ook niet. In de woorden van Halsema: “Verbinding is eigenlijk een rotwoord, die slik ik even lekker in. Ik wil niet vluchten in lege-hulstermen zoals dialoog en verbinden”.
7. Wees voorbereid op onvermijdelijke vragen.
Tevoren weet je: zo’n eerste interview is ook spannend. Want er is altijd kritiek: iets dat in het verleden speelde, oude koeien worden uit de sloot gehaald, tekortkomingen uitvergroot. Op die onvermijdelijke vragen moet je je voorbereiden. Zo’n voorbereiding zie je terug in scherpe en vaak humoristische antwoorden. Op de vraag wat ze vond over de ophef over haar aanstaande benoeming zegt Halsema: “Ik ben 52, als ik buig dan is dat een slecht voorbeeld voor jonge vrouwen.” En de beste quote uit het interview komt op de (voorspelbare) vraag of ze eigenlijk wel van voetbal houdt: “Ik zie ernaar uit om straks als burgemeester bij een kampioenschap (van Ajax, red) door een massa mannen uitgefloten te worden. Welke vrouw wil dat nou niet?”
Burgemeester Halsema zal de komende jaren meer dan haar lief is publicitair aan de bak moeten. Voor het eerste examen is ze ruimschoots geslaagd. Ze heeft overduidelijk haar huiswerk gedaan.
Bart Visser is senior-adviseur Smart&Able
Reacties:
Ook een reactie plaatsen? Word lid van Adformatie!