Lessen van het Duitse verkiezingsdebat

• Voldoende debatlengte
Een debat van anderhalf uur, tussen maar 2 leiders is een verademing vergeleken bij hoe wij het meestal doen, met soms een mannetje of 10. Omdat zij dan tenminste niet in kreten hoeven te vervallen. En wij, toehoorders, ook eens wat wijzer worden.
• Voornemens kunnen waarmaken
Als deze 2 leiders zeiden dat zij iets gepresteerd hadden, of dat alsnog zouden gaan doen, dan kon je er redelijk zeker van zijn dat dat ook in de buurt van de realiteit zat. Omdat zij het immers als veruit grootste partner van hun coalitie hoogstpersóónlijk kunnen waarmaken.
De Nederlandse politicus daarentegen die een programpunt met enige nadruk noemt, weet per definitie dat hij een dikke kans loopt later van het verkwanselen van zijn verkiezingsbeloften te worden beschuldigd, nietwaar Mark ?
Voor Nederland snak je dan ook naar stembus-akkoorden tussen partijen al vóór de verkiezingen en de keuze van een Spitzenkandidat die dát potentiële regeerakkoord dan ook kan verdedigen in een TV-debat en overige media. Dan valt er tenminste iets te kíezen. Maar wij zullen het – achteraf ! - met een volkomen onverwachte coalitie en schamele deel-akkoordjes moeten doen, van een soort waar we tevoren zelfs geen vermóeden van hadden.
• Konkreet zijn om te kunnen overtuigen
Steinbrück zag kans bij de kiezers die nog níet beslist hadden op wie ze zouden stemmen, veruit de grootste indruk te maken, 52 om 36%, wat goed zou moeten zijn voor zo’n 10% verbetering in de peilingen. Daar ging het nou net om: haal je kiezers over ? ! Dus hoe deed ie dat dan ?
Hij had maar 2 pijlen op zijn boog. Hij was vrij konkreet over alle financiële kwesties van mensen: minimumloon, pensioen en belasting.
En hij speelde duidelijk ook op de onderbuikgevoelens. De banken waren natuurlijk dé boosdoeners; fraude door ondernemers wijdverbreid; de kloof tussen hoogste en laagste inkomens almaar groter; nog meer lenen aan Griekenland linke soep…
Maar politici in Nederland zijn toch echt niet minder konkreet. Ze maken ook een veel sympathiekere indruk dan Steinbrück, die maar een pet hoeft op te zetten en hij kan in B-films meespelen. Dus het moet toch liggen aan de geloofwaardigheid van een Kanzlerkandidat, die ook kán liefern. Waarmee we terug zijn bij akkoorden-vooraf en kunnen kiezen voor de kandidaat-premier.
Maar verder was het slappe hap. Geen enkele keer een hartstochtelijk beroep op kiezers; geen idealen, geen vergezichten. Tamme ondervragers die accepteren dat de poltici steeds weer dwars door hun follow-upvragen blijven tetteren. Niemand van hen die eens teruggreep op een beleidsonderdeel dat minder uit de verf was gekomen, nooit werd een “CPB”-cijfer aangehaald. Dat doen we in Nederland toch echt veel beter. Pikant is, dat die 4 mediamakers lof van de waarnemers daar kregen toegezwaaid. Omdat ze zo goed voorbereid waren. Tja….
De aankleding van het debat was ook onbeschrijfelijk saai. Een décor van niks, 6 lui in zwarte outfit (een vrouwelijke moderator had er ook nog een wit jak overheen); geen enkel filmpje er tussendoor dat een item eens even goed neerzette; geen kiezer aan het woord gehoord.

Ik weet het, je moet als TV-maker vooraf vechten met de vertegenwoordigers van de politieke baasjes over vorm en inhoud van het debat. Maar je kunt ook metéén op je rug gaan liggen. Daar leek het nu op. We zijn in Nederland wat dat betreft beduidend verder. Gelukkig.