Sinds een jaar vraagt Nils Adriaans mensen uit het vak om een week lang curator te van zijn *Random pic(k) of the day for a week: ‘Iedere dag plaats ik dan een door haar of hem gekozen visual van beeld/film/muziek/poëzie of wat dan ook, plus een korte toelichting (waarom heb je voor dit fragment gekozen?) op mijn Facebook-pagina.’ Daarnaast bundelt hij sinds kort iedere vrijdag de bijdragen van zijn curatoren op Adformatie.nl.
Deze week was Rogier Cornelisse curator. Cornelisse werkt als freelance creatief, copywriter, dichter, schrijver. Verder is hij docent creative writing aan de Willem de Kooning Academie en schrijft hij een wekelijkse column in Het Parool.
Als uitzondering op de regel begon Cornelisse op zondag, omdat het Bevrijdingsdag was: ‘Ik wil de week graag beginnen met een gedicht van een van onze grootste dichters Remco Campert (Verzet begint niet met grote woorden), omdat daar een regel in staat die ik als themaatje voor de hele week wil gebruiken (‘jezelf een vraag stellen, daarmee begint verzet’). Uiteraard sluit het ook een-op-een aan bij alle herdenkingen en vieringen die dit weekend plaats vonden.’
Hier de 6 bijdragen van Cornelisse:
Jezelf een vraag stellen, I
Ik begin met poëzie. Een van onze grootste dichters is Remco Campert.
Begin jaren ‘70 schreef hij Iemand stelt de vraag, waar de volgende regels uit komen. Beroemde regels die onder meer de zijgevel van uitgeverij De Bezige Bij in de Amsterdamse Van Miereveldstraat sieren. En die vorig jaar prachtig verbeeld zijn door filmmaker Alessio Cuomo.
Verzet begint niet met grote woorden
maar met kleine daden
zoals storm met zacht geritsel in de tuin
of de kat die de kolder in z’n kop krijgt
zoals brede rivieren
met een kleine bron
verscholen in het woud
zoals een vuurzee
met dezelfde lucifer
die de sigaret aansteekt
zoals liefde met een blik
een aanraking iets dat je opvalt in een stem
jezelf een vraag stellen
daarmee begint verzet
en dan die vraag aan een ander stellen.
Waarom juist dit gedicht? Uiteraard omdat we vandaag, op 5 mei, onze vrijheid vieren. Vrijheid die niet mogelijk was geweest zonder verzet. Ik heb het bovendien gekozen omdat ik deze week iets kwijt wil over creëren en over schrijven, die ook altijd beginnen met: jezelf een vraag stellen. Nieuwsgierig zijn, een kritische houding, echt benieuwd zijn, de status quo bevragen, hoe zit dat…? Het mooie is dat het antwoord meestal helemaal niet belangrijk is.
Jezelf een vraag stellen, II
De beste TED Talk die ik ooit heb gezien is van de Amerikaanse psycholoog Barry Schwartz. Ook hij stelt zichzelf een vraag: de enorme keuzevrijheid die wij als Westerse maatschappij voor onszelf hebben gecreëerd, is die goed of slecht? Zijn antwoord is "slecht". Hilarisch en schrijnend is het voorbeeld van de nieuwe spijkerbroek. Schwartz komt ook – let op, spoiler alert! – met een oplossing voor alle ellende: ‘The secret to happiness? Low expectations.’ Kijk, daar kun je als reclamemaker én als mens wat van opsteken.
Jezelf een vraag stellen, III
Een dag in de week geef ik les op de Willem de Kooning Academie in Rotterdam. De beste projecten daar beginnen ook altijd met een vraag. Zoals ‘NO.MO’ van tweedejaars studenten Anouk Lemm en Claire Ouwejan. Zij wilden weten hoe vrij we zijn in hoeveel we eten. Een eenpersoonsverpakking in de supermarkt, bijvoorbeeld, is eigenlijk standaard te veel voor één persoon. In hun onderzoek vonden ze dat je met je eigen hand de perfecte hoeveelheden en porties kunt afmeten. Dat inzicht hebben ze uitgewerkt in onder meer een bijzonder servies, een eet-ritueel en een visuele identiteit.
Jezelf een vraag stellen, IV
Lang geleden (in de vorige eeuw, denk ik) zag ik de Belgische schrijver Tom Lanoye zijn toneelepos ‘Ten Oorlog’ voordragen. Een avondvullende solo-performance op een kaal podium. Dat maakte nogal indruk. Lanoye heeft Shakespeare vertaald in een mengelmoes van plechtig en street Engels, Vlaams en Nederlands. King Richard III wordt bij Lanoye bijvoorbeeld Risjaar Modderfokker den Derde en diens beroemde eindzin luidt dan:
“A horse, mijn fokking kroon voor maar één paard / a goddamn fokking piece of klotepaard.”
Wat vind ik hier zo goed aan, wat leer ik hiervan? Dat je als schrijver, als creatief je eigen taal schept, je eigen regels maakt. En zeker niet moet schrijven wat anderen al schrijven of wat jij denkt dat lezers graag lezen. Wees oprecht, en hou je hart erbij.
Jezelf een vraag stellen, V
“Ik ben Rogier en ik ben alcoholist.”
(In koor:) “Hai Rogier.”
In 2016 ben ik gestopt met drinken. Dat dat gelukt is – en nog elke dag lukt – dank ik voor een groot deel aan een wereldberoemde organisatie-die-geen-organisatie-wil-zijn: Anonieme Alcoholisten (AA). Het twaalfstappenprogramma van AA, bedacht in de jaren ‘30 van de vorige eeuw, is een geweldig voorbeeld van ‘immersive storytelling’.
Sindsdien zijn honderdduizenden, miljoenen mensen van de drank (en andere middelen) afgebleven, simpelweg door zich te houden aan de twaalf principes en trouw hun meetings te bezoeken. Dat zouden trouwens meer mensen moeten doen: elke week een uurtje met wat gelijkgestemden bij elkaar zitten en vertellen over hoe je je voelt, wat je hebt meegemaakt en zonder oordeel luisteren naar de verhalen van anderen. Vanavond mag ik weer, hell yeah.
Oh ja, dit filmpje kijk ik regelmatig om mezelf eraan te herinneren wat een ellendige ziekte verslaving is.
Jezelf een vraag stellen, VI
Sympathieke muzikant, prachtige liedjes, fijne stem, mooie video’s: AWKWARD i, echte naam Djurre de Haan. De clip van ‘Happiest man (at your funeral)’ is nogal conceptueel, en bovenal erg grappig (let ook op de verzweedste titels).
Voor het schrijven van het nummer werd De Haan geïnspireerd door een aflevering van Wim Kayzers ‘Van de schoonheid en de troost’ waarin natuurkundige Steven Weinberg vertelt dat er statistisch gezien altijd iemand op aarde het gelukkigst is. De Haan heeft dat kleiner – en daarmee juist groter – gemaakt door te stellen dat er op je begrafenis altijd iemand het gelukkigst is.
Je gaat je toch afvragen… Op welke begrafenis was ik dat wellicht? En wie zal dat zijn op mijn begrafenis…?
Reacties:
Ook een reactie plaatsen? Word lid van Adformatie!