Het CDA heeft deze maand bijna 60 duizend euro uitgegeven aan advertenties op Facebook en Instagram. De partij is daarmee koploper als het gaat om aan digitale campagne op de twee platformen waar de campagne zich online het meest afspeelt. Dat blijkt uit het UvA Dashboard, dat de doorgaans ondoorzichtige politieke advertenties monitort. In februari kocht het CDA 39 tot nu toe unieke advertenties in, de PvdA 32, Forum voor Democratie 25, en 50PLUS 14.
Het dashboard maakt deel uit van een grootschalig onderzoek naar de digitale campagnes van de partijen, omdat de verkiezingscampagne zich dit jaar meer dan ooit online afspeelt. Het onderzoek is een initiatief van De Universiteit van Amsterdam, onderzoeksbureau I&O Research en de Volkskrant.
Op het dashboard is niet alleen te zien hoeveel advertenties de politieke partijen inkopen en hoeveel geld ze daarvoor betalen, maar ook de mate waarin hun advertenties getoond worden aan specifieke doelgroepen. CDA gaf dit jaar op Facebook en Instagram tot nu toe het meeste uit van alle partijen: ruim 59.500 euro. PvdA staat tweede met bijna 18.000 euro. FvD gaf ruim 17.000 euro uit.
Ook Google speelt ook een belangrijke rol: vooral D66 is hierop actief. Die partij gaf in 2021 al bijna 67.000 euro uit aan 390 advertenties op het platform - voornamelijk advertenties die ervoor zorgen dat D66 het eerste zoekresultaat is, wanneer mensen politieke informatie zoeken op Google.
Wanneer de bedragen van Google en Facebook bij elkaar worden opgeteld, spant D66 de kroon. De partij blijkt in 2021 zelfs het meeste geld te hebben uitgegeven: 79.000 euro (67.000 bij Google en bijna 12.000 bij Facebook). Het CDA komt op de tweede plaats met 61.200 euro (1.700 bij Google en 59.500 bij Facebook). Op de derde plaats staat de PvdA met 23.000 (5.000 op Google en 18.000 bij Facebook).
Plug-in
De UvA-onderzoekers hebben de handen ineen geslagen met het Britse Who Targets Me (WTM). Deze organisatie geeft burgers grip op politieke beïnvloeding met behulp van een browser plug-in die gebruikers een overzicht geeft van de politieke advertenties die specifiek op hen zijn getarget. Ook krijgen gebruikers informatie over de technieken waarmee ze worden beïnvloed en kunnen ze hun ‘advertentie-dieet’ (de advertenties die zij voorgeschoteld krijgen) vergelijken met dat van andere gebruikers. Ook Nederlandse kiezers kunnen nu de plug-in installeren om te zien hoe zij getarget worden door politieke partijen.
Inwoners van Winterswijk zullen bijvoorbeeld mogelijk een PvdA-advertentie ontvangen waarin ze onder meer wordt beloofd dat het streekziekenhuis open blijft. De PvdA belooft inwoners van Zaanstad op zijn beurt ‘een leraar voor elke Zaanse klas’ en inwoners van Amsterdam-West juist een ‘mooie en schone openbare ruimte’. Zo wordt aan iedere (groep) burger(s) een andere, toepasselijke belofte gedaan. De WTM-plug-in helpt kiezers het overzicht te bewaren en helpt de onderzoekers nog beter te monitoren welke politieke partij wat belooft aan wie, en met welk effect.
Handleiding
Intussen komt privacywaakhond Autoriteit Persoonsgegevens (AP) met een handleiding. Zo kunnen politieke partijen voorkomen dat hun gerichte digitale campagnes tot overtredingen van de privacyregels leiden. De AP heeft zeven basisregels opgesteld waar partijen zich aan moeten houden. Zo moeten ze zich afvragen of het wel noodzakelijk is dat er persoonsgegevens worden gebruikt voor een onlinecampagne, en wordt de partijen aangeraden een deskundige op het gebied van privacy en persoonsgegevens in huis te halen. Vooral de regels rond 'microtargeting', waarbij partijen hun advertenties op één specifieke groep richten, kunnen erg ingewikkeld zijn, waarschuwt AP.
Daarnaast moeten de politieke partijen goed nadenken over hun eigen rol als ze een bedrijf inhuren dat de campagne organiseert. Vooral grote partijen huren vaak een extern marketingbedrijf in voor de digitale campagne. Dat roept de vraag op of de partij of het campagnebureau verantwoordelijk is voor het verwerken van de gegevens en het naleven van de privacywetten. Verder waarschuwt de Autoriteit dat ook voor het verzamelen van openbare gegevens bepaalde regels gelden.
Plaats als eerste een reactie
Ook een reactie plaatsen? Word lid van Adformatie!