PR 3.0: Pseudo Relations?

“On the Internet, nobody knows you’re a dog”. Met die cartoon probeerde cartoonist Peter Steiner al in 1993 in The New Yorker aan te geven dat dat de kracht van het Internet was. Het feit dat je in een discussie niet altijd weet of een deelnemer jong of oud, man of vrouw, groot of klein is, maakt het Internet een medium waarin een bijdrage aan een discussie meer op de inhoud en minder op de maker daarvan beoordeeld wordt. Dit is ook een zwakte, omdat in die gevallen waarin je wél wilt weten met wie je van doen hebt, dat zeer moeilijk is vast te stellen. Terwijl we vinden dat online PR moet gaan over openheid, integriteit, authenticiteit en transparantie, zijn er heel veel goed bezochte en goed gelezen plekken op het internet, waar mensen heel veel informatie met elkaar delen, op volstrekt anonieme basis.

De ‘reaguurders’ van GeenStijl zijn daar natuurlijk een bekend voorbeeld van. De hele formule van de site is gebaseerd op die anonimiteit. Maar zo zijn er heel veel sites waar anonieme reacties, of reacties onder namen als “Pietje123”, “wokkiewok”, “de Houthakker” of “Barrybosaap” de norm zijn. Als organisatie hoop je natuurlijk dat je nooit ergens anoniem afgezaagd wordt, maar als zo’n discussie zich toch op die manier ontwikkelt, hoe ethisch of onethisch is het dan om daar vanuit de organisatie, direct of indirect, ook als “de houthakker” een positieve reactie te laten horen?
Is dat volledig not done, omdat het liegen en misleiding is? Of verwacht iedereen die de discussie leest al min of meer dat niet iedereen daar met even zuivere motieven aan deelneemt? En ook al is dat zo, moet je je dan tot dat niveau verlagen? Of sta je daar boven? Heiligt het doel de middelen en is het ‘if you can’t beat them, join them? Of laat je zo’n discussie geheel aan je voorbij gaan?

NS medewerker Joost Ravoo probeerde ooit onder eigen naam, oprecht en met open vizier tegengas te geven aan GeenStijl. Is hem volgens mij minder goed bevallen.

Een ander mooi voorbeeld van dit dilemma vinden we op de pagina van Energieleveranciers.nl. Hier kan iedereen anoniem zijn beklag doen. Je hebt alleen een werkend e-mailadres nodig. Op de site wordt flink afgegeven op Oxxio. De energieleverancier reageert daar op 21 april heel netjes op, onder eigen naam. Keurige actie. Hogerop staat een bijdrage van 4 mei, die positief is over Oxxio, maar enigszins verwarrend is als het gaat om de motieven van de afzender.

Bas, ben overgestapt vanwege de prijs en heb daar geen spijt van gehad. Heb wel eens contact gehad met de klantenservice vanwege onduidelijkheid over jaarafrekening. Het duurde weliswaar een tijdje voordat die duidelijkheid wel verschaft werd, maar de mevrouw van de klantenservice was erg vriendelijk en nam alle tijd voor me. Ik heb dan ook geen reden om weg te gaan bij oxxio ( ik ben wel een medewerker van dit bedrijf daar door dat ik de prijs laag kan houden )

Werkt Bas nu wel of niet bij Oxxio? Feit is, dat dit moeiteloos een commerciële post zou kunnen zijn. Misschien heet Bas echt Bas, maar als hij Jan zou heten of Klaas, wat verandert dat aan zijn bijdrage?
Er zijn organisaties die dit ‘seeden’ van, of participeren in, een discussie op commerciële basis als dienst aanbieden. Vaak door in discussies deel te nemen als anonieme ‘particulier’ onder pseudoniem. Webrep Associates, bijvoorbeeld, biedt deze dienst aan, en geeft daarbij aan dat ze altijd in een discussie vermelden dat ze een Webrep Associate zijn, die namens het bedrijf spreekt.

We zullen namens het bedrijf gaan participeren in de discussies. Meestal zal dat zijn om te informeren met feiten maar soms zal dat zijn om door te verwijzen naar een website. Door het meedoen in discussies en namens de klant op te treden kunnen we van negatieve discussies, positieve discussies maken. We zullen dit altijd doen door transparant en eerlijk te zijn. Dat wil zeggen, we melden altijd dat we namens het bedrijf werken en we veranderen de discussie door feiten te verwerken in onze antwoorden. Zo managen wij de Online Reputatie van onze klanten.

Ze gebruiken hierbij een formulering als:

Ik ben een vertegenwoordiger van Bedrijf X. Verify this posting at http://validate.webrepassociates.com and enter code: vknq2ikiy

Echter, als ik de betreffende formulering google, dan vind ik ze alleen maar in discussies in 2008, en ook maar een keer of 400, hetgeen één post per dag betekent, wat mij verschrikkelijk weinig lijkt voor een actief online reputatiemanagementprogramma door ingehuurde Webreps. Ook hier denk ik dus dat er inmiddels flink wordt gediscussieerd onder diverse namen, zonder vermelding van motieven of opdrachtgevers. Maar nogmaals: is dit erg? Weet je niet al bij voorbaat dat online discussies een hoog gehalte aan min of meer gekleurde berichtgeving hebben, en houdt iedereen daar bij lezing al geen rekening mee? Is het eigenlijk een impliciete voorwaarde voor deelname, en is het heel naïef om te denken dat je daar onder eigen naam zou moeten staan? Zeker nu werkelijk iedereen op internet met de vrij beschikbare tools binnen een half uurtje een uitgebreid profiel van iemand anders kan samenstellen op basis van de sporen die hij of zij heeft achtergelaten op het internet.

En als iemand niet of nauwelijks op het internet te vinden is, dan zal hij of zij wel niet bestaan... lees hier de verwarring over Annabelle van Zuylen van het Nederlands Medianetwerk.

Als je maar enigszins een afwijkende mening hebt, op welk gebied dan ook, dan loont het om vooral onder een andere naam her en der mee te discussiëren, want onder eigen naam wordt het vroeg of laat afgestraft. Of het nu om de Cisco Fatty gaat, of over de door het AD ten onrechte van de aanslag in Apeldoorn beschuldigde meneer Tates. Het internet oordeelt en veroordeelt zonder aanziens des persoons.

Binnen ons bureau wordt hierover ook intensief gediscussieerd. De consensus neigt naar: anoniem of onder andere namen posten, dat doe je niet als PR-bureau. Dat is een glijdende schaal waar je niet op terecht wilt komen.

Maar… kun je klanten adviseren om daar wel andere organisaties voor in te huren? Is het een onderdeel van de internet-cultuur om in fora anoniem mee te discussiëren? Of moet je je hiertegen verzetten. En, gegeven de risico’s voor je eigen naam, reputatie en privacy (en die van je familie!) is het wel verantwoord om überhaupt onder eigen naam nog wezenlijke dingen te zeggen op het internet?

Ben benieuwd naar de mening van de lezers hier. Reageren mag anoniem :-)