Door Betteke van Ruler
Anne van der Meiden was de eerste bijzonder hoogleraar public relations (1978-1994) namens het NGPR, de voorloper van Logeion. Dat de leerstoel in Utrecht werd gevestigd, was omdat Anne daar al wetenschappelijk medewerker massacommunicatie was. Hij was opgeleid als theoloog en een leerling van mijn vader, die hoogleraar theologie was in Utrecht. Ik kan me herinneren dat zijn afstudeerscriptie in de boekenkast van mijn vader stond, over propaganda van de kerk. Maar door zijn belangstelling voor de propaganda en het ‘mensen winnen’ (titel van zijn proefschrift), was hij voor de theologen ‘afgedwaald’. En ook zijn nieuwe omgeving, de communicatiewetenschappers, wist niet goed wat ze met hem aan moesten.
De kracht van Anne lag in de normatieve theorie, in ‘hoe het zou moeten’. Ethiek speelde voor hem daarbij een belangrijke rol en daar doceerde hij graag en veel over. Zijn colleges waren vermaard. Hij trok zoveel studenten dat de universiteit moest uitwijken naar een kerk. De collegezalen waren niet groot genoeg. Hij bracht de praktijk in de collegezaal, in die tijd een grote uitzondering. De leerstoel was bedoeld om studenten te trekken uit allerlei vakgebieden, zodat die meer inzicht kregen in de theorie van de public relations. En dat gebeurde, ze kwamen van heinde en ver, zozeer dat zijn eigen universiteit niet meer wist hoe ze het gefinancierd moest krijgen.
Voor Anne was public relations niet zozeer een vak maar vooral een mentaliteit van bestuurders en directeuren. Zijn visie was dat zij zich meer moesten aantrekken hoe de buitenwereld over hen dacht en ervoor moesten zorgen dat zij hun publieksgroepen voor zich zouden winnen. Want daar draaide het om bij public relations. En dat inspireerde. Hij schreef veel boeken en artikelen, vooral gericht op de praktijk, en werd daarmee een enorme inspirator voor studenten en professionals. Maar hij zal vooral herinnerd worden als de prediker over het bijzondere van public relations als functie voor organisaties en als de barmhartige maar ook strenge leraar die wilde dat je nadacht over de rol van de organisatie in de samenleving.
In het liber amicorum bij zijn afscheid schreef ik: 'Van het begin af aan is er onduidelijkheid over de vraag waar het bij public relations om gaat. Is het een functie tussen organisatie en omgeving, zoals in de officiële doelstelling staat, of is het een instrument ter promotie van de organisatie?' Van der Meiden worstelde daar ook mee. Natuurlijk moet je promoten wat je doet maar je moet ook bereid zijn na te denken of dat wel goed zal vallen in de samenleving. Hij zocht het antwoord in de ethiek. Je moet het allemaal ter discussie durven stellen, zei hij. Ik zal nooit vergeten dat hij op een Logeion-jaarcongres een paar jaar geleden zijn gehoor toesprak dat we veel moediger moeten zijn, dat we voor ons vak en de principes daarvan moesten staan. Maar welke die principes precies waren? Dat moesten we zelf uitzoeken.
Anne van der Meiden. Een begrip in vorige generaties, als hij sprak zat de zaal meteen vol. Een ongelooflijk begenadigd spreker. Soms onnavolgbaar maar hij nam je altijd mee. Een echte verhalenverteller en ook een echte dominee. Na zijn college voelde je je gesticht, vaak wist je niet precies hoe, maar het voelde wel goed. Een wijze en beminnelijke man, hij haatte de ‘onder professoren’ intriges, de ruzies en de kinnesinne. Hij kreeg er een hoge bloeddruk van, vertelde hij me eens, en was blij dat hij daaruit was. Na zijn wetenschappelijke carrière ging hij terug naar de theologie. En ook die carrière was soms tegendraads maar ook zeer succesvol. Een bijzonder mens!
Reacties:
Ook een reactie plaatsen? Word lid van Adformatie!