Veel succesfactoren waren aanwezig toen besloten werd tot de grootschalige campagne ‘Nederland zegt Ja’. Patiëntenorganisaties en VWS bundelen de krachten in plaats van elkaar met versnipperde boodschappen te beconcurreren. Het budget is voldoende omvangrijk (6 miljoen euro) en de looptijd van drie jaar geeft alle reden om te geloven in een langere termijnvisie. Maar als ik dan kijk naar de uitwerking, dan wordt volkomen voorbij gegaan aan één ding: wat heeft het voor zin om mensen tot actie te manen die geen urgentie kennen?
De Ja/Nee- campagne appelleert opnieuw vooral aan de verschijningsvorm (mensen zeggen geen ‘ja’) maar niet aan de intrinsieke barrière (‘Als ik ja zeg, hoe ziet dat er dan uit? Kan mijn familie nog wel afscheid nemen – etc. etc.). Door die laag van angst en emotie niet aan te boren raakt de campagne het individueel niveau niet en zal deze minder effectief zijn. Zonde. Wat is ervoor nodig om uit je stoel te komen? Wat raakt? Wat is voor de doelgroep een goede incentive? En als je dat niet weet, zou het niet meer helpen om de campagne te stoppen en iedereen die zich registreert 50 euro te geven? Want dat kost een donorregistratie op dit moment…
De campagne ademt voor mij een ‘We hebben ons best toch gedaan’. Maar in dit geval is dat gewoon niet genoeg. Het is een politiek goedmakertje voor een eerder vertoond gebrek aan daadkracht. De overheid kan gedrag sturen met geboden en verboden, met financiële prikkels (belastingen en subsidies) en met informatiecampagnes. Dit kabinet koos voor het laatste en verwierp ongeveer anderhalf jaar geleden het advies van de Commissie Terlouw om over te gaan naar een systeem van Actieve Donor Registratie (ADR – je bent donor, tenzij). Terwijl dat werkelijk sturend is. Dat zet aan tot actie. Dan is er een incentive tot registratie, want je mag ervan uitgaan dat wie tegen is, daar rationeel of emotioneel een serie goede argumenten voor heeft. En dan heb je ook een perfecte gelegenheid om aan een betrokken publiek de relevante feiten en fabels nog eens te adresseren.
De Stichting 2miljoenhandtekeningen (www.2miljoenhandtekeningen.nl) wil terug naar actieve donorregistratie en vraagt mensen zich als aanhanger van systeemverandering bij hen te registreren. Communicatief kan een en ander nog wel wat scherper, zeker ook qua naamgeving (Handtekening waarvoor? Of waartegen?) maar het initiatief is toe te juichen. ‘Ja tenzij’ – dat kon toch ook met het elektronisch patiëntendossier? Aardig feitje: met vrijwilligers, steunend op social media en PR-activiteiten, haalde 2miljoenhandtekeningen in dezelfde periode als de Ja/Nee-campagne bijna tweemaal zoveel handtekeningen op. Budget? Nul euro.
In de ideale wereld zou je deze initiatieven bij elkaar brengen. Het systeem aanpassen EN gezamenlijk grootschalig campagne voeren. Wow – ik hoop dat ik pas na die tijd een nieraandoening krijg.
Emilie van Rappard
Plaats als eerste een reactie
Ook een reactie plaatsen? Word lid van Adformatie!