Doe maar gek dan doe je al gewoon genoeg

Doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg. Een kreet die ik goed vind passen in het rijtje: ‘Normen en waarden’, ‘Ons kent ons’, ‘Wat de boer niet kent, vreet ie niet’, ‘Onbekend maakt onbemind’, ‘Niet met je kop boven het maaiveld uitkomen’, ‘Zo hoort het nou eenmaal’. Voor mij typeert het hoe we in onze samenleving kijken naar alles wat ook maar een beetje afwijkt van wat we normaal vinden. Vooral niet afwijken, lijkt het credo wel.

De kudde volgen
Van jongs af aan word je geleerd te conformeren en de kudde te volgen. Eenmaal volwassen, vind je termen als ‘Zo hoort het’, ‘Dat zijn de regels’ en ‘Doe je niet zoals wij, ben je asociaal’ heel normaal. Misschien sta je er niet bij stil dat je voorbij gaat aan je originaliteit en authenticiteit, als je volgens deze normen leeft. Of dat je zelfs niet verder kijkt dan je eigen interesses, werk, omgeving, woonplaats, of milieu. Verantwoordelijkheid wordt dan iets voor anderen, iets voor leidinggevenden, autoriteiten en overheid. Makkelijk, want als dingen niet lopen zoals je wilt, hoef je niet naar jezelf te kijken. Een ander is immers verantwoordelijk.

Verantwoordelijkheid kennen en nemen
En hoe meer we onze samenleving reguleren en standaardiseren, hoe minder we onze verantwoordelijkheid kennen en nemen. De verantwoordelijkheid voor ons gezin, onze werkomgeving, onze economie, onze klant, onze medemens, onze leefomgeving, onze planeet en onszelf. Daarachter schuilen allerlei gevaren. Onze economie en samenleving gaan eraan, onze aarde wordt verwoest, we laten ons opzwepen door demagogen en volksmenners en verworden nog tot afgestompte volgers zoals in George Orwells ‘1984’.

Af durven wijken
Gelukkig zijn er nog altijd mensen die af durven te wijken. Zonder deze eigenzinnige ‘afwijkers’ als Leonardo da Vinci, de gebroeders Wright, Albert Einstein, Marie Curie, Alexander Fleming, Nelson Mandela, Henry Ford, Aletta Jacobs, Alexander Bell, Moeder Theresa, James Watt en Galileo, hadden we nu geen elektriciteit, luchtvaart, allerlei machines, telefoon of internet tot onze beschikking. Hadden we minder mededogen en respect voor elkaar en geen inspiratie tot het verwezenlijken van onze dromen en het bereiken van grootse doelen.

Afwijken = Innoveren
Iets om bij stil te staan de volgende keer als iemand zijn afwijkende gedachten, inzichten, uitgangspunten, ideeën of aanpak verkondigt. Afwijken = Innoveren en innovatie leidt tot verandering. En als we iets hard nodig hebben om onze samenleving, economie, de mensheid en onze planeet te redden, is het wel innovatie. Wees dus gerust jezelf en durf anders te doen. Doe maar gek, dan doe je al gewoon genoeg.