Veel mensen die regelmatig vergaderen zijn bekend met het zogenaamde BOB-model, waarbij het nemen van een besluit wordt opgedeeld in drie stappen of fasen: Beeldvorming, Oordeelsvorming en Besluitvorming. Over de bruikbaarheid en realiteitswaarde van dit model valt veel te zeggen, wat ik nu niet ga doen. In plaats daarvan presenteer ik het DED-model, dat u kunt gebruiken als alternatief of als aanvulling van het BOB-model.
DED-model
Het DED-model staat dichter bij de wijze waarop wij ‘spontaan’ in een groep te werk gaan als we een besluit moeten nemen dat kan bogen op een breed draagvlak. DED-model staat voor Denken En Doen.
Het denken-en-doen-model gaat ervan uit dat het nemen van een besluit in teamverband een proces is waarin de groep afwisselend twee wegen bewandelt, die tenslotte bij elkaar komen: de kenweg en de keuzeweg.
De kenweg gaat uit van nieuwsgierigheid naar meer inzicht of kennis. In de trant van: hé een interessant probleem, welke aspecten zitten eraan en hoe kunnen we het verklaren? Of: hé, een interessante kans, waar bestaat die precies uit en hoe kunnen we dat verklaren?
De keuzeweg gaat uit van een gevoel van beklemming of urgentie: o jee, een probleem, wat moeten we ermee, hoe gaan we het oplossen? Of: o jee, een kans, wat moeten we ermee, hoe kunnen we die zo snel en effectief mogelijk verzilveren?
De route die een groep in de praktijk vaak bewandelt gaat afwisselend over de kenweg en de keuzeweg, waarbij het team beurtelings op sleeptouw wordt genomen door groepsleden met een duidelijke voorkeur voor de ene dan wel de andere weg. De dynamiek die je dan ziet, kun je grafisch weergeven als een spiraal die begint met een fase van snelle afwisseling tussen het verbeteren van inzicht (theorieën en feiten) en het zoeken naar doelgerichte maatregelen.
Al verkennend en explorerend vallen de minder gewenste en minder haalbare alternatieven stuk voor stuk af en gaat de groep langzamer en intensiever door op een steeds kleinere selectie van wat zich voordoet als de ‘betere’ opties. Totdat er een werkbare synthese is gevonden van inzichten en maatregelen, theorie en actie. Een synthese waar de groep mee kan en wil leven: consensus!
Gespreksleider en flip-over
Dit dichter bij de praktijk staande besluitvormingsmodel gaat uit van het belang van een productieve samenwerking tussen twee soorten mensen die je vaak in een team ziet: denkers en doeners. Als gespreksleider kun je de besluitvorming structureren en versnellen door de vertegenwoordigers van deze twee perspectieven afwisselend het woord te geven en te vragen om ook op elkaar te reageren.
Een derde groep van de minder uitgesproken teamleden kun je bewust inschakelen om evenwicht tussen de twee benaderingen te bereiken en toe te werken naar een aanvaardbare synthese. In dit selectieproces kan een flip-over of whiteboard goed van pas komen. Het direct en zichtbaar noteren van ideeën en opties voorkomt herhaling van gedachten en de teloorgang van ideeën en invallen die in eerste instantie niet bruikbaar lijken maar uiteindelijk toch subliem blijken.
Illustratie opening: rawpixel
Plaats als eerste een reactie
Ook een reactie plaatsen? Word lid van Adformatie!