Getob over de WOB

In eerste instantie lijkt het logisch: het is zonde van de tijd om ambtenaren zoveel tijd te laten besteden aan het beantwoorden van WOB-verzoeken. Maar dient de wet openbaarheid bestuur niet juist een fundamenteel principe van onze maatschappij? Is het niet essentieel dat burgers (via journalisten) kunnen achterhalen of het besluitvormingsproces op een juiste manier is doorlopen?

Zijn we in Nederland eigenlijk meer tijd kwijt is aan WOB-verzoeken dan andere landen? Zeker niet! In veel Angelsaksische en Scandinavische landen worden 10 keer vaker WOB-verzoeken ingediend dan in Nederland. Per ministerie zijn er nu niet meer dan drie ambtenaren bezig met de WOB, in Engeland zijn het er zo’n 80 (bron: Roger Vleugels in BB). Een behandeling van een WOB-verzoek mag in Nederland 24 dagen duren (in andere landen soms maar 4 dagen), waardoor de informatie al niet meer actueel is. Nederland besteedt in vergelijking met andere landen dus weinig menskracht en is veel trager. Zeker met de toenemende behoefte aan transparantie (zie ook wikileaks) en de grote behoefte aan open data zou je dus juist meer tijd en energie in open communicatie moeten steken.

"Dat is het gevolg van het schot hagel dat journalisten op de overheid afvuren in de hoop dat een korreltje een primeur oplevert. Dat vind ik geen efficiënte tijdsbesteding." De minister wil bovendien beraadslagingen voorafgaand aan overheidsbesluiten uit de openbaarheid houden.

Om als democratie te kunnen functioneren moet je soms menskracht investeren. We doen dat door veel ambtenaren in te zetten om Kamervragen te beantwoorden. Sommige van die vragen zijn zinnig, sommige niet. Maar het is niet aan de ambtenaren om te kiezen welke vragen wel en niet beantwoord worden. Dat geldt ook voor de vragen van journalisten en burgers. Je zal moeten zorgen dat WOB-verzoeken snel en kundig worden behandeld. Juist als het informatie over de beleidsvoorbereiding betreft. Nederland staat in de top van landen die haar burgers controleert met telefoontaps en dergelijke. Misschien dat een deel van die ambtenaren ingezet zou kunnen worden in een efficiëntere afhandeling van de WOB-verzoeken. Dus voor en echt transparante overheid: verkort de termijn van een WOB-verzoek en neem meer WOB-ambtenaren aan.