De bullshit-psychologie van gekruiste armen

 

ik hoor het zo vaak: als je je armen kruist, laat je een gesloten houding zien, je zendt negatieve signalen uit en je blokt de andere aanwezigen. 

 

Laatst vroeg ik aan MT-leden bij een klant waarom ze kaarsrecht zaten met de armen strak op tafel. Het komt zo onnatuurlijk over.

 

'Dat moet van onze directeur sales, hij is pissig als we onze armen kruisen.'

 

'Oh, waarom dan?'

 

'Volgens hem zijn we dan niet actief en betrokken.'

 

Ik weet zeker dat je dit ook eens hebt gehoord. Of misschien denk je hetzelfde als deze directeur. Maar de vraag is: klopt dit inzicht?

 

Nee, helaas niet. Het is een hardnekkige misconceptie. Het is een mythe: zoals het inzicht dat je liegt als je wegkijkt.

Maar laten we eens beter kijken naar dit weinig begrepen maar zinvol gedrag. 

 

 

We kruisen onze armen meer in het publiek dan als we alleen zijn. Het is vaak een zelf-omhelzing: het is comfortabel op dat moment. We doen het als we luisteren naar een speech van een collega, we doen het ook als we een presentatie over 5 minuten moeten beginnen. We proberen natuurlijk niet iemand op afstand te houden. We willen alleen maar ons eigen comfort vergroten.

 

Als we gestrest zijn, kruisen we onze armen en masseren met de ene hand de andere arm. Dit is hetzelfde als de handen wringen. Het zorgt voor verlichting van de stress, het brengt meer ontspanning. Dit is wederom geen gedrag om de anderen te blokken of op afstand te houden.

 

Vrouwen laten dit soms zien in sollicitatiegesprekken: het volledig blootstellen van zichzelf gaat vooralsnog te ver. Mannen vertonen dit gedrag in het bijzijn van een andere man als ze zich onveilig voelen. Richard Nixon liet dit zien in het klassieke debat met Kennedy. Elke keer als hij sprak, kruiste hij zijn armen. Zoals hij later in zijn biografie aangaf, was het pure onzekerheid. Hij voelde zich niet sterk bij Kennedy.

 

Wanneer we angst en grote spanning voelen, helpt het kruisen van de armen. Vaak gaat dit gepaard met het aanraken van de nek. Zoals beschreven in mijn boek Ik zie ik zie wat jij niet zegt heeft de nek veel zenuwen die we willen aanraken bij angst.

 

Wat als twee mannen de armen kruisen, leunend tegen de muur met een schouder en met de benen gekruist? Is dat een conflict? Nee. Ze spiegelen elkaar, ze zeggen dat alles ok is tussen hen. De benen zijn gespiegeld om mee te delen dat ze elkaar accepteren. De armen zijn gekruist omdat ze zich comfortabel voelen en geconcentreerd zijn op het gesprek over de nieuwe Audi A4.

 

Als ik naar een presentatie luister, kruis ik mijn armen. Waarom? Om mijn focus te behouden. Ik probeer daarmee mijn hele lichaam met alle zintuigen te richten op het woord van de ander. Mijn torso heeft daarbij geen behoefte aan impulsen van de omgeving. Het gaat alleen om de presentatie. Dus het kan ook concentratie betekenen.

 

Uitsmijters staan met gekruiste armen om zichzelf groter en breder te maken. Vrouwelijke politieagenten doen hetzelfde. Ze willen aangeven: als er issues zijn, ben ik er klaar voor. Vaak zie je dan bij de gekruiste armen ook gebalde vuisten.

 

Soms kom je mensen tegen die schrik aanjagen of afkeer oproepen. Mensen met een onverzorgd uiterlijk, slechte adem, verwilderd hoofd. We kruisen dan de armen om onszelf te beschermen. Hier is het inderdaad wel de bedoeling om afstand te creëren. Je zorgt voor een fysieke en een psychologische barrière. 

 

En het mag duidelijk zijn dat als de temperatuur daalt, het kruisen van de armen onze lichaamswarmte behoudt.

 

Is het kruisen van de armen nu slecht voor je indruk? Hangt er dus van af. Het hangt van de context af, de omgeving. Zeker is dat vrienden nooit het kruisen van de armen als gesloten ervaren. Vreemden denken eerder dat het een gesloten pose is. Het hangt ook samen met de expressie op het gezicht: is deze neutraal of positief, dan is er van blokkerend gedrag geen sprake. 

 

In mijn boek “Ik zie ik zie wat jij niet zegt” beschrijf ik hoe je op basis van contextuele factoren non-verbaal gedrag kunt interpreteren.

 

Daarom wil ik de sales-directeur uit het eerste voorbeeld meegeven: je mensen waren gewoon aan het werk. Wees genuanceerd in je observatie, trap niet in die bullshit psychologie.