door Reinder Suijker
Voor de zoveelste keer was er afgelopen week #ophef over sociale media. En dit maal was zanger Dotan de aanstichter. Geholpen door zijn management vijzelde hij jarenlang systematisch zijn imago op, door met speciaal aangemaakte fake-accounts te reageren op alles wat met hem zelf te maken had. Niet zo fris natuurlijk. Maar verbaast het ons echt? Not so much. Wat ik me vooral afvraag: in hoeverre gaat dit in Nederland gevolgen hebben voor de geloofwaardigheid van sociale media?
Dat die gevolgen er zijn, staat buiten kijf. In marketingland hebben we de loftrompet die we jarenlang met z'n allen afstaken over social media, inmiddels veilig opgeborgen. De keerzijde van de ‘open’ en ‘democratische’ platformen heeft zich namelijk keihard laten zien. Facebook ligt onder vuur vanwege het schandaal met Cambridge Analytica en de byebyefacebook-oproep van Arjen Lubach. Tegelijk is de toekomst van Twitter ongewis door de vele problemen op dat platform zmet trollen en nep-accounts.
Privacy, openheid en fraude
De problemen bij Facebook en Twitter lijken op het eerste gezicht onder één noemer te vatten: “social” is minder leuk dan we dachten. Maar als je er iets langer over nadenkt, zijn ze juist tegengesteld aan elkaar:
- Facebook is alomtegenwoordig en de profielen die over de jaren zijn opgebouwd puilen uit met persoonlijke informatie. Nu ontdekken we dat die info voor de meest bizarre doeleinden wordt gebruikt. Privacy = 0.
- Twitter is snel, makkelijk en vraagt vrijwel geen persoonlijke info bij het aanmaken van een profiel. De databestanden die het opbouwt, zijn gebaseerd op onze meningen. Prettig voor de privacy-minnende gebruiker, maar gevolg is wel dat Twitter wordt overspoeld door trollen en fake-accounts. Meer over Twitter-trollen lees je in mijn blog over de toekomst van Twitter.
Dotan
In de affaire Dotan (zo zullen we hier later op terugblikken), is een typisch Twitter-probleem overgewaaid naar Facebook, namelijk: grootschalig gerommel met trollen. De zanger, zijn management, de stagiair van dienst, wie het ook was: er zijn tientallen fake-accounts aangemaakt om Dotan, zijn muziek en persoon, te bewieroken. Dat een ijdele zanger dit doet, sta ik niet van te kijken. Erger wordt het als de accounts Dotans ‘concurrenten’ kraken. Geen tijd om het artikel van De Volkskrant door te nemen?
Hier kort op een rij wat Dotans trollenleger deed:
- Positieve berichten over de zanger en zijn muziek verspreiden.
- Verzonnen verhalen over liefdadigheidsacties die hij deed rondbazuinen (dit gaat zo ver als fictieve jeugdige leukemiepatiënten die “veel aan zijn muziek hebben”).
- Nummers van Dotan pluggen bij radiozenders (aanvragen doen en positieve feedback achterlaten).
- Concurrerende artiesten, voor zo ver je daar van kan spreken, naar beneden halen. In het ergste geval werd in een discussie het vermeende overgewicht van een zangeres uitgespeeld.
De les
Best heftig allemaal, maar we kunnen en mogen hier niet verrast door zijn. De term trol is al zo oud als de weg naar Rome (pardon, de glasvezelverbinding van jouw locatie naar amsix) en eerder kwamen de trollenlegers van Donald Trump en in calimero-versie die van Wierd Duk al uitgebreid ter sprake. Het publieke debat kán via sociale media worden beïnvloed. Als sceptische mens kan ik één conclusie trekken: de gelegenheid maakt de dief. Hoog tijd dat we als marketing- en communicatieprofessionals kritisch kijken naar de duistere kant van onze gekoesterde en extreem verslavende fris-blauwe appjes. De technologie die een doorsnee adverteerder inzet om publiek te beinvloeden op sociale media, kun je ook gebruiken voor politiek doeleinden. De grens tussen het toelaatbare en niet-toelaatbare, is vaag. Wetgeving loopt nu eenmaal per definitie achter op digitale ontwikkelingen.
Hyves, Facebook, Instagram, LinkedIn, Twitter, YouTube en…?
De toegevoegde waarde die Hyves, Facebook, Instagram, LinkedIn Twitter en YouTube bieden of hebben geboden, leveren we echt niet meer in. Maar de eerste uit dit rijtje laat ook zien hoe makkelijk het (mis) kan gaan. Biedt een concurrerend platform meer gebruiksgemak en betere features? Stapelt schandaal zich op schandaal? En vooral, vertrekken mijn vrienden naar een ander platform? Dan komt het einde razendsnel en vinden mensen als vanzelf een nieuwe digitale ontmoetingsplaats.
Eerlijk is eerlijk, zonder social was de kans klein dat jij dit blog had gelezen. We zijn behoorlijk afhankelijk (en verslaafd) geraakt aan de nieuwe platforms. Maar de open discussie die momenteel woedt, opnieuw van brandstof voorzien door Dotan en zijn minions, is wat mij betreft welkom. Wie weet is een sociaal platform 2.0 niet ver weg: een platform dat geen data slurpt en toch nuttige en leuke features biedt. Een beetje advertising is geen probleem. Maar ik zou ook best bereid zijn een kleine maandelijkse fee te betalen. What about you?
Persoonsgegevens zijn een betaalmiddel
In een digitale samenleving zijn persoonsgegevens een betaalmiddel. De EU probeert paal en perk te stellen aan het vergaren en gebruiken van persoonlijke data (GDPR!), maar regulering heeft zijn keerzijde. Persoonlijk beheer ik mijn eigen data graag zelf. Bovendien zie ik liever niet dat regelgeving vanuit de overheid mijn mogelijkheden als social adverteerder beperken.
Doorgaan op de huidige voet is niet verstandig, #byebyefacebook gaat me te ver. Online marketeers kunnen bij de pakken neer gaan zitten. Wat moet ik nu met mijn lijsten en databestanden? Hoe leg ik binnen mijn organisatie uit dat resultaten uit social marketing kwantitatief afnemen? Maar wat ik het omdraai? Wat als ik jou, als klant, iets geef wat beter aansluit bij waar jij ooit op ingetekend hebt? Komt dat onze relatie ten goede? Krijg ik wat ik aan kwantiteit inlever, terug in kwaliteit?
Reinder Suijker is digital marketeer bij Whizpr
Plaats als eerste een reactie
Ook een reactie plaatsen? Word lid van Adformatie!