Waarom het tijdens de nucleaire top zo rustig was op de weg

Alsof de WK-finale alvast werd gespeeld op maandag 24 maart. Heel rustig was het op de snelwegen in de Randstad tijdens de Nuclear Security Summit (NSS). De top was de grootste ooit in Nederland georganiseerd. Alles was overtreffende trap, ook de operatie op de weg voor Rijkswaterstaat en andere wegbeheerders.

Maar waar rekening werd gehouden met een verkeersinfarct  vanwege het vervoer van de wereldleiders via een afgezette route tussen Schiphol en het World Forum, bleef het opvallend stil.  Ruim de helft – en soms zelfs meer dan 60 procent – minder verkeer op de snelwegen. Dat is niet eerder vertoond, rond de 30 procent is gebruikelijk.

Lange voorbereiding

Een omvangrijk verkeersplan en zeer intensieve communicatie lagen ten grondslag aan dat opvallende resultaat, met drie cruciale elementen: een lange voorbereiding, samenwerking en consistentie. Die elementen in combinatie met de omvang van de nucleaire top leidden tot de grootste succesfactor: forenzen volgden het advies om de auto te laten staan massaal op.

Het fundament voor de externe communicatie over de bereikbaarheid is in oktober en november 2013 al gelegd. Toen hebben de gemeente Den Haag en Rijkswaterstaat de kernboodschap voor de bereikbaarheid bepaald. Die besloeg enkele alinea’s met de verwachting van ’zeer ernstige hinder voor de weggebruiker’ als crux.

De kernboodschap vormde de basis voor een grote persconferentie op 27 januari bij het ministerie van Buitenlandse Zaken, waarop de NCTV, politie, gemeenten Den Haag en Rijkswaterstaat de impact van de NSS op de samenleving belichtten. Toen zijn ook de adviezen gelanceerd:  ga niet naar het westelijk deel van de Randstad als u er niet per se hoeft te zijn, probeer thuis of elders te werken, maak gebruik van de langere treinen (bij voorkeur buiten de spits) en als u tóch met de auto gaat, reken dan op lange files. De media-aandacht was groot. Ook vormde de persconferentie het startsein voor gemeenten en brancheorganisaties om inwoners en bedrijven (verder) voor te bereiden op de gevolgen van de NSS.

Samenwerking

Alle betrokken partijen waren verantwoordelijk voor de communicatie met de ‘eigen achterban’, maar wel vanuit gemeenschappelijke uitgangspunten. Bij de plannen voor het verkeer waren liefst 40 wegbeheerders betrokken: gemeenten, provincies, Schiphol en Rijkswaterstaat. Dus evenzoveel verkeerskundigen (die samen 38 omleidingsroutes uitdokterden) en communicatieadviseurs, die meerdere keren bij elkaar zijn gekomen om de boodschap af te stemmen.

Via digitale kanalen en lokale media informeerden gemeenten hun burgers en de informatie werd gebundeld via de bekende website vanAnaarBeter.nl van Rijkswaterstaat. Daarnaast werd van de gemeente Den Haag tot en met de Haarlemmermeer volop rechtstreeks met inwoners gecommuniceerd tijdens informatieavonden, waar vele honderden mensen naar toe kwamen.

Consistentie

Ruim twee weken voor het begin van de NSS begon het slotoffensief om de automobilisten te bereiken. De aandacht voor alles rond de top steeg tot grote hoogte en daar liftte Rijkswaterstaat op mee. De boodschap en adviezen, die 27 januari voor het eerst waren gecommuniceerd, werden door inhoudelijke deskundigen en woordvoerders via de media veelvuldig herhaald (onder meer in een tweede persconferentie), ondersteund door de digitale kanalen, spotjes op de radio, een flyer bij tankstations, video van de voorbereidingen en middelen als kaartjes en een infographic.

De verkeerscentrales van Rijkswaterstaat en de politie en de 3000 omleidingsborden vormden een aansprekend decor. Evenals ‘de Q’, de Quick Moveable Barrier, een door een ingenieuze machine snel verplaatsbare betonnen afzetting, die Rijkswaterstaat op de A4 gebruikte om de route af te zetten. Op de zondagavond voor de NSS was ‘de Q’ op meerdere tv-zenders te zien en bleek weer eens dat traditionele media en digitale kanalen elkaar niet verdringen, maar juist versterken. Diezelfde dag bezocht een recordaantal van bijna 77.000 unieke bezoekers de NSS-pagina’s op de website vanAnaarBeter.nl.

De voorbereidingen sorteerden tijdens de NSS effect. Op de A4 bij Hoofddorp reden in de ochtendspits niet de gebruikelijke ruim 19.000 voertuigen richting Den Haag, maar slechts 7.000. De adviezen bleken massaal te zijn opgevolgd. Via een persbericht en op borden langs de weg heeft Rijkswaterstaat de automobilisten daarvoor bedankt. Of zoals iemand twitterde: ,,Mooi toch? Vragen, krijgen en bedanken. En zo hoort het.’