De digitalisering creëert juist grote mogelijkheden voor parlementaire en juridische controle. Sterker nog: de toegenomen 'doorzichtigheid' van de overheid maakt in het informatietijdperk directe controle door burgers mogelijk. Meijer verdedigt op donderdag 28 november 2002 aan de Erasmus Universiteit Rotterdam zijn dissertatie.
Parlementaire en juridische controles zijn essentiële elementen van ons democratisch systeem van 'checks and balances'. De meest zichtbare controles zijn de parlementaire enquêtes. In controleprocessen maken parlementaire en juridische controleurs gebruik van overheidsdocumenten. In dossiers, hangmappen en archiefkasten wordt het geheugen van de overheid behouden zodat dit beschikbaar is voor democratische controle.
Sinds het einde van de vorige eeuw maakt de overheid steeds meer gebruik van informatie- en communicatietechnologieën. Ambtenaren werken vaker met een computer dan met een pen. Meijer heeft onderzocht wat dit betekent voor het geheugen van de overheid en daarmee voor de democratische controle. In het proefschrift is onder andere het gebruik van databases door de Belastingdienst en door de politie en het gebruik van e-mail door het ministerie van Buitenlandse Zaken en door de Rijksluchtvaartdienst in kaart gebracht. Uit het onderzoek blijkt dat in de meerderheid van de gevallen de mogelijkheden voor controle toenamen. Dit kwam doordat overheidsorganisaties meer gegevens vastleggen. Ook nemen door de digitalisering de mogelijkheden om gegevens terug te zoeken sterk toe.
Deze mogelijkheden werden overigens lang niet altijd benut: vaak namen controleurs genoegen met beperkte informatie. Gebruik van e-mail door overheidsorganisaties leidt in potentie tot een toename van de controleerbaarheid. Er worden immers gegevens vastgelegd over informele communicatie die voorheen via de telefoon of face-to-face zou zijn gevoerd. In de praktijk blijkt echter dat deze gegevens niet altijd ter beschikking komen van parlementaire en juridische controleurs doordat de gegevens door individuele medewerkers worden bewaard.
Ten slotte stelt Meijer dat de toegenomen 'doorzichtigheid' van de overheid niet alleen voor bestaande parlementaire en juridische controleurs mogelijkheden creëert. Wanneer de informatie uit de digitale archieven via internet beschikbaar komt, kunnen ook burgers, maatschappelijke groeperingen en journalisten profiteren. Directe democratische controle door burgers kan in het informatietijdperk een belangrijke aanvulling vormen op indirecte vormen van controle door parlementaire en juridische controleurs.
Plaats als eerste een reactie
Ook een reactie plaatsen? Word lid van Adformatie!