Kijk om je heen, dan zie je mooie dingen!

Wat ben ik blij met mijn ogen… In 2008 heb ik mijn ogen laten laseren van -8 naar 0. Wat een prachtige techniek, dat dit kon had ik als brildragende kleuter nooit durven dromen.

“Die stomme ogen van mij, omdat ik niet goed kan zien, draag ik deze stomme bril en pesten andere kindjes mij weleens.”

Omdat ik niet goed kan zien??? En of ik kan zien! Ik kan héél goed zien. Ik kan héél goed kijken. En wat een rijkdom is dat! Ik vind het leuk! Ik zie zoveel moois om mij heen. Ik heb zelfs mijn beroep ervan gemaakt. Want, “Als je de dingen doet die je leuk vindt, hoef je niet te werken…” (Mahatma Gandhi)

Iconen van de post
Mijn zakelijk partner binnen mijn bedrijf, Viktor Truijen – ontwerper van huis uit - gaf laatst tijdens een vastgoedcongres een inspiratielezing en startte deze lezing met een mooie anekdote over zijn vader Emile. Emile Truijen had samen met zijn collega Rob Parry een ontwerpbureau, genaamd Parry en Truijen. Eind 1956 kreeg het bureau de opdracht van PTT om een dubbele brievenbus te ontwerpen, met als doel de stadspost van de post voor binnen- en buitenland te scheiden. De heren deden onderzoek naar de mogelijkheden, keken hierbij naar de gebruiker en naar de locaties. Ze hebben mensen geïnterviewd en zijn vervolgens gaan schetsen. In 1957 werd het ontwerp van de tweelingbrievenbus gepresenteerd. PTT moest wel even wennen aan het voorstel, een bus met twee sleuven. Het was een licht en luchtig product van polyester geworden in plaats van de zware massieve zuil van gietijzer. Bepaald niet iets waar PTT aan gedacht had.

PTT accepteerde het ontwerp alleen onder een no cure, no pay voorwaarde en wenste slechts per geproduceerd exemplaar voor het ontwerp te betalen. Aan de bus ging een prachtig ontwerpproces vooraf, gevolgd door een commercieel vruchtbare afwikkeling. In 1960 plaatste PTT twaalf bussen op proef in Den Haag en in 1962 werd de tweelingbrievenbus definitief ingevoerd. Het werd een doorslaand succes en de bus heeft 45 jaar lang het straatbeeld gesierd.

De toon werd hiermee gezet. De PTT werd van een stoffig staatsbedrijf een dynamisch bedrijf waarbij de gebruiker centraal stond.

Wat de heren Truijen en Parry dus heel goed hebben gedaan is kijken. Kijken waar de behoeften liggen, kijken naar de markt, de omgeving en kijken naar de ontwikkelingen. Kijken met een brede blik om zodoende tot iets nieuws te kunnen komen. Iets baanbrekends.

Iconen van de post

Een concept a.u.b.
Aan de ontwerpers van de tweelingbrievenbus werd dus eigenlijk de vraag gesteld: “Een concept a.u.b.” Met andere woorden: Lever mij een idee voor een beter imago of voor het behoud van het imago. Dagelijks hebben vele branchegenoten, van ontwerper tot marketeer, met deze vraag te maken. En hoe gaan we hier met zijn allen mee om, hoe vervullen we de behoeften van de vraagsteller? Het gaat hierbij voornamelijk om het creëren van waarde. Waarde van een product, een merk, een persoon of een plaats.

De tijd is veranderd, het tijdsbestek waarbinnen men waarde kan creëren is tegenwoordig vaak kort en zeer veranderlijk. Daar dienen wij op in te spelen. Als een merk, product of plaats gedurende langere tijd blijft hangen in iemands brein, kunnen we spreken van waarde in welke vorm dan ook.

We ontwikkelden ooit een concept voor een vastgoedeigenaar die een pand had aangekocht in Den Haag. Het pand had jarenlang de bestemming discotheek (de Tempel) gehad. Menig Nederlander heeft hier in de jaren 80 en 90 staan swingen. De associatie met discotheek werd door het grote publiek met moeite losgelaten, en dat terwijl het pand een bijzonder rijke historie bezat. Wij bekeken het pand en vooral de locatie (het Zeeheldenkwartier, een opkomende wijk) vanuit een objectief perspectief. Het doel was om het imago om te buigen en tegelijkertijd positiviteit te genereren. Positiviteit bij de omwonenden, bij de gemeente en bij iedereen die passeerde. We pakten het pand volledig in met steigerdoek, met daarop afgebeeld exact hetzelfde pand, maar dan compleet vervormd, een reusachtige trompe l’oeil. Deze actie leverde direct behoorlijk wat publiciteit op! Een actie van relatief korte duur, maar zeer effectief want hij is bij vele mensen op het netvlies blijven staan. Waarde dus!

Oud imago – nieuw imago
We leven in een tijd waarin veel waarde gehecht wordt aan authenticiteit, dat voelt vertrouwd en heeft al bewezen successen geboekt. In het verleden ontworpen design wordt respectvol benaderd. Men geeft er net een andere touch aan met als gevolg dat er iets compleet ‘nieuws’ ontstaat, Een goed voorbeeld hiervan is het glansrijke designmeubilair dat Piet Hein Eek maakte van sloophout. Een trend die een behoorlijke invloed heeft gehad binnen het begrip ‘Dutch Design’.

Ik neem voor de duidelijkheid ook de auto-industrie als voorbeeld. Binnen deze industrie zie je dat er heel duidelijk aan merk en imago gewerkt wordt.
De Citroën DS, in de volksmond beter bekend als Snoek, destijds een auto die door de toepassing van creatieve technieken zijn tijd ver vooruit was, heeft sinds enkele jaren een complete comeback gemaakt en verkoopt in verhouding goed. In dit geval door het kroonjuweel uit het verleden, de ‘god van de weg’, nieuw leven in te blazen. Daarop volgend introduceerde Citroën (vooruitstrevend vanaf de start) de DS 3, een chique auto voor een klein budget, gericht op een specifieke doelgroep. Ooit is voorspeld dat Citroën de MINI zou gaan overtreffen. Ze zijn aardig op weg. Citroën heeft overigens ook goed gekeken hoe MINI en Fiat (met de 500) het aangepakt hebben, want die zijn zo trendy onder meer omdat je de ‘authentieke’ auto kan customizen compleet volgens je eigen stijl. En dat is wat mensen willen.

André Citroën, opgeleid als ingenieur, deed niets anders dan kijken. Kijken, kijken en nog eens kijken. Hij ontdekte tijdens een reis door Polen hoe tandwielen met een V-vormige vertanding, ofwel in de vorm van chevrons geproduceerd kunnen worden. Hij verwerft een Russisch patent en start een bedrijf. En zie waar het bedrijf, het merk, nu staat. En dan te bedenken dat het merk haar naam te danken heeft aan de opa van de oprichter, een Amsterdammer van origine, een handelaar in groente en fruit, die met de invoering van de burgerlijke stand in 1811 een achternaam moest kiezen. Hij koos voor Limoenman. Zijn zoon veranderde dit later in Citroen en vertrok naar Frankrijk, waar de schrijfwijze al snel werd aangepast naar Citroën.

Kijken en waarde creëren
Kortom: kijken is enorm van belang bij het succesvol maken van een merk. ‘Het oog wil ook wat’ is niet voor niets een veelgebruikte uitspraak.
Zonder te kijken wordt er geen of minder waarde beleefd. Als de ontwikkelaar van een merk niet ‘kijkt’ naar doelgroep en de wens, hoe kan hij dan verwachten dat er naar zijn product of merk gekeken wordt. Ik wil eigenlijk iedereen meegeven: Kijken is het belangrijkste wat er is. Uiteraard moet dit, om het compleet te maken, aangevuld worden met de juiste elementen. Het gaat ook om de vertaalslag naar je ontwerp of je concept. Vorm en inhoud; je brengt ze samen door goed te kijken en toe te passen.

Kijk om je heen, dan zie je mooie dingen. Door veel te kijken ontstaan er nieuwe dingen. Dingen zoals een concept. Een concept dat zomaar baanbrekend kan zijn voor de wereld waarin wij leven. En dat is waardevol!