Hoe bereik je 500.000 mbo leerlingen?

Er zijn in Nederland ruim 500.000 jongeren tussen de 16 en +- 22 jaar die het mbo onderwijs volgen. Ruim 300.000 daarvan volgen het zogenaamde Bol traject (beroepsopleidende leerweg), dat is een full time opleiding. De rest volgt een Bbl traject (beroepsbegeleidende leerweg) waarbij ze meestal 4 dagen werken en 1 dag in de week naar school gaan. Een leerling in het Bbl traject moet een stage of leerwerkplek hebben.

Ik heb de afgelopen jaren heel wat onderzoek gedaan met mbo jongeren, onder andere over geld, vakbonden, werk en ondernemerschap. Wat mij altijd opvalt is hun enthousiasme, authenticiteit, openheid en creativiteit. Ze weten behoorlijk goed wat ze willen. Hebben ook een duidelijke mening over veel verschillende onderwerpen. Toch vinden zij –helaas misschien voor ons- dat veel onderwerpen thuis horen op school (en dus niet via de (social) media!).
Maar hoe kun je de mbo jongeren bereiken via school?

Dat is een hele lastige. De ruim 500.000 leerlingen zijn namelijk verdeeld over heel veel opleidingsinstituten waar je niet zomaar binnenkomt. Alle mbo opleidingen zijn anders georganiseerd en het is lastig om de juiste persoon te pakken te krijgen. Vaak bepaalt uiteindelijk de leraar of er aandacht wordt besteed aan een bepaald onderwerp.

En, je moet met jouw onderwerp (lees: product of dienst) aansluiten bij de mbo kwalificatiedossiers. Leraren hebben het druk en richten zich –terecht- op datgene wat van hen wordt verwacht in die dossiers, onderwerpen die daar niet bij aansluiten vallen dus vrij snel buiten de boot.

Een kwalificatiedossier beschrijft de diploma-eisen voor een mbo-leerling. Ze vormen de basis voor competentiegericht beroepsonderwijs en examinering. Komend schooljaar bestaat de kwalificatiestructuur uit 238 dossiers met 620 diploma's. De kwalificatiedossiers worden opgesteld door kenniscentra in samenwerking met het beroepsonderwijs en het bedrijfsleven. Colo is het overkoepelende orgaan van kenniscentra voor beroepsonderwijs en bedrijfsleven. Zie ook: www.kwalificatiesmbo.nl/nieuws/items/16.html.

In een dossier staan kerntaken en werkprocessen beschreven maar ook competenties. Naast het kwalificatiedossier is er ook het dossier ‘leren, loopbaan en burgerschap’ waarin de kwalificatie-eisen staan op die 3 gebieden. Bij het dossier leren, loopbaan en burgerschap horen o.a. de kerntaken: het benoemen van de eigen ontwikkeling, het sturen van de eigen loopbaan, participeren in het politieke domein, functioneren als werknemer, een kritische consument zijn, het delen van sociale verbanden en het zorgen voor de eigen gezondheid.
De mbo opleidingen bepalen ZELF de invulling van de lessen, dus hoe zij voldoen aan de diploma-eisen!

Ga er maar aan staan. Je wilt een boodschap overbrengen aan mbo leerlingen, bijvoorbeeld financiële educatie, over belastingen, ondernemerschap, als museum, gezondheid of als vakbond. Zorg dan eerst dat je aansluiting vind bij de eisen van de dossiers. Het vergt even tijd en onderzoek om te kijken waar jouw onderwerp goed bij aansluit (bij welke kerntaken en werkprocessen). Weet je eenmaal waar je onderwerp goed aansluit dan is het contact met de mbo opleiding veel sneller gemaakt. Dan nog ben je afhankelijk van de school zelf of ze aandacht aan je willen besteden.

Daarbij geldt; bied toegevoegde waarde voor de leraar, bied een concreet lesprogramma dat past bij een van de kerntaken en werkprocessen, neem de leraar werk uit handen, maak het onderwerp ook vooral geschikt voor mbo leerlingen. Een paar richtlijnen voor mbo leerlingen:
-geef duidelijke opdrachten en instructies
-geef aan wat van hen wordt verwacht
-ben persoonlijk in ze geïnteresseerd (het gaat om hen)
-wees authentiek en eerlijk
-blijf praktisch, geen theorie
-zo min mogelijk tekstuele informatie, liever beeld
-niet teveel informatie tegelijk aanbieden
-maak het onderwerp leuk, gebruik interactie

Een lange weg, maar uiteindelijk wel vruchtbaar als je een groep van ruim een half miljoen kunt bereiken die je via andere (social) media of wegen maar moeilijk kunt bereiken.