Door Marc Oosterhout
Men rook bloed! Kaag kreeg moordlustige ogen en Hoekstra ging er steeds agressiever uitzien, schreef Jan Driessen in zijn betoog over de val van Mark Rutte. Ik hoorde Driessen al ongekend fel in zijn verdediging van Mark Rutte zaterdag op NPO Radio 1. Hij zag in de vertrouwenscrisis rond Mark Rutte een kamerbrede beweging van ‘simplistisch populisme’.
‘Hoe diep konden we zakken? Dit is de bekende druppel die de emmer deed over lopen’ merkte oud-D66-kamerlid Boris van Ham op in hetzelfde programma. Van Ham roemde Rutte’s leiderschap. Oplossingsgericht. Positief. Een echte verbinder. En tegelijkertijd was ook bij van Ham de emmer blijkbaar vol dat hij overliep. Waarom eigenlijk?
Nog geen drie weken geleden was Rutte de grote winnaar van de verkiezingen. Natuurlijk moest hij in Kaag een waardige tegenstrever erkennen. Maar Rutte werd opnieuw de grootste met de VVD. En niets leek Rutte in de weg te staan om de langstzittende premier van Nederland te worden. Een jongensdroom.
Pasen met een Judaskus
Hoe anders liep het afgelopen donderdag in de Kamer. Plots stond Mark heel alleen. En Segers deed nadien nog een duit in het zakje met zijn judaskus. De ChristenUnie wil niet meer dienen in een kabinet onder leiderschap van Rutte. Mooier kon het politieke schouwspel niet samenvallen met Pasen. Wat gebeurde hier nu eigenlijk? En hoeveel impact zal deze ogenschijnlijke futiliteit – want dat was het, dat ben ik met Jan Driessen eens- hebben met het oog op de toekomst.
Ik trachtte de gebeurtenissen even los te zien van de waan van de dag. Ik zocht naar vergelijkingen. Zijn er voorbeelden waarin we hetzelfde zien gebeuren? En dat voorbeeld lag geestig genoeg heel dichtbij. Vorige week verscheen het bericht dat het bedrijf Deliveroo in een dag een derde van haar beurswaarde verloor. De onverantwoordelijke wijze waarop het bedrijf omging met haar medewerkers was de druppel die de emmer deed overlopen bij de aandeelhouders. Een motie van afkeuring. Deliveroo betaalt haar bezorgers in Londen nog geen 2 pond per uur, terwijl CEO Will Shu zich tomeloos verrijkt.
‘Hebben aandeelhouders dan toch enige moraal’, dacht ik nog. Tegelijkertijd durf ik te voorspellen dat Deliveroo haar beurswaarde weer zal herwinnen om de doodeenvoudige reden omdat Deliveroo voorziet in een belangrijke behoefte van veel mensen. En wat we dan toch zien, is dat de moraal uiteindelijk ondergeschikt is aan de benefit.
Met Facebook, Amazon, Uber en Google ging niet anders. Zuckerberg moest zich verdedigen in het Capitool en in het Europese parlement over het gebrek aan moraal als het gaat om privacy en belasting. Maar als puntje bij paaltje komt, zal er geen gebruiker van Facebook opstappen. Simpelweg omdat de benefit van Facebook groter is dan onze gezamenlijke moraal. Zelfs Arjan Lubach lukte het niet om ons massaal van Facebook te krijgen.
In het landsbelang
Met Rutte is het niet anders. Iedereen schreeuwt moord en brand in de Kamer, maar als Tjeenk Willink straks aan het werk is dan zal je zien dat de soep niet zo heet gegeten wordt als deze wordt opgediend. En dat Kaag, Hoekstra, Klaver en misschien zelfs Segers overstag zullen gaan. ‘In het landsbelang’, heet dat dan. En dan knijpen we graag een oogje dicht. Het land moet tenslotte bestuurd worden.
Dat was al te zien in de Kamer. De motie van wantrouwen haalde ondanks alle boosheid geen meerderheid. De coalitiegenoten Segers, Kaag en Hoekstra steunden de premier. Natuurlijk werd de motie van afkeuring nog wel aangenomen, maar dat was na de motie van wantrouwen niet meer dan een wassen neus. Een tik op de vingers.
Houdini-act
Het begin van de wederopstanding van Mark Rutte was toen al in zicht. Rutte is net Houdini, hij is weer ontsnapt. En misschien komt het vierde kabinet er ook nog wel, stelde politiek verslaggever Wilco Boom
Ik denk dat Jan Driessen zich helemaal niet zo druk hoeft te maken over het lot van Mark Rutte. Even leek er de druppel te zijn die de emmer deed overlopen, maar uiteindelijk bleek de emmer nog lang niet vol.
Nee, een sterk merk als Mark Rutte zal niet snel omvallen, de toeslagenaffaire, de bonnetjes van Fred Teeven, de afwikkeling van de schade door gaswinning in Groningen en het datsja-bezoek van Zijlstra ten spijt. Zolang Mark Rutte zijn strijdbaarheid toont – en dat deed hij dit weekend met verve - zal kabinet Rutte 4 binnenkort een feit zijn. Simpelweg omdat het leiderschap van Rutte ons allen en dus ook de coalitiegenoten goed bevalt. Zelfs Kaag en Hoekstra. En ik denk uiteindelijk ook Segers. En anders hebben we Klaver nog. Een leugentje om bestwil van tijd tot tijd kan helemaal geen kwaad. Toch?
Marc Oosterhout is brand consultant en auteur van het boek over politieke marketing, De kunst van het kiezen.
Lees ook:
- Mark Rutte is slachtoffer van populistische hypocrisie die hele Tweede Kamer infecteert
- VVD werkt aan Plan B, maar heeft enorm probleem: hoe komt het van Mark Rutte af?
Plaats als eerste een reactie
Ook een reactie plaatsen? Word lid van Adformatie!