Door Lammert van Raan en Eric Stam
Donderdag voerde Greenpeace actie in Cannes om de creatieve wereld wakker te schudden. Lammert van Raan, lid van Tweede Kamerfractie van de Partij voor de Dieren, en Eric Stam, docent Nederlands en tweevoudig winnaar RCC Klachtencommissie tegen greenwashing KLM, houden een soortgelijk pleidooi. Zet je creativiteit in voor het goede. 'Kom op, reclamemaker, doe iets!'
Begin jaren negentig bedacht reclamebureau PMSvW/Young & Rubicam de ‘Zwanencampagne’ voor KLM. Op dat moment stond de planetaire CO2-teller rond de 350 ppm (parts per million). Het niveau wat veel wetenschappers beschouwen als het absolute maximum wat nog als ‘veilig’ wordt beschouwd.
In de afgelopen 30 jaar is het ons vooral gelukt versneld de uitstoot toe te laten nemen.
In mei 2022 staat de teller op 420 pmm. Ruim genoeg om de komende jaren de anderhalve graad opwarming te passeren. Om op te stomen naar de twee graden opwarming.
Het verschil tussen 1,5 en 2.0 graden lijkt klein, is levensgroot. Voor koraal het verschil tussen leven en dood. Voor miljarden mensen betekent het meer droogte, meer hitte, meer stormen, meer overstromingen, meer voedselonzekerheid in een wereld met steeds minder biodiversiteit ten koste van onze eigen life support systems.
De wetenschap laat er geen misverstand over bestaan: het gebruik van fossiele energie moet de komende 10 jaar zo snel mogelijk uitgefaseerd worden. Geen nieuwe toepassingen, zegt ook het Internationale Energy Agency (IEA).
De organisatie Stand.Earth becijferde dat beleggers en instituten nu voor 40.000 miljard (!) aan het weghalen zijn -divestment- bij de fossiele industrie. Die zich hiermee de facto in een doodsstrijd bevindt. Tegelijkertijd ontdekte de Guardian in het project Carbon bomb hoe de fossiele industrie de rest van het decennium van plan is om 103 miljoen dollar per dag te spenderen aan fossiele winning.
Het is een race tegen de klok: je geld of je leven.
Reclame speelt daarin een grote rol. Voor sommige bedrijven staat hun license to operate op het spel in cynische pogingen consumenten verslaafd te houden aan fossiel.
Shell besteedt meer aan marketing en reclame dan aan groene investeringen. Als het nou maar eerlijke reclames waren, maar helaas. In minder dan één jaar tijd heeft de Reclame Code Commissie Shell zeven keer (!) berispt voor misleidende reclames over duurzaamheid.
Shell ging onderuit, het mag zich geen aanjager in de energietransitie meer noemen - wat Shell feitelijk ook niet is. Shell leed ook een nederlaag vanwege de campagne ‘’Rij CO2-neutraal’’.
Ook KLM houdt graag met reclame de mythe in stand dat je CO2ZERO de wereld over kan vliegen en dat het bedrijf serieuze stappen zou zetten om in 2050 net zero te zijn. Na eerdere berispingen mag KLM dat binnenkort voor de rechter gaan uitleggen.
Gaspedaal richting destructie
Reclame is het gaspedaal waarmee de planeetbrede destructie versneld wordt. Reclamemakers bedoelen het niet verkeerd. Maar toch: met elke reclame die ‘koop, koop, koop, nu, nu, nu’-schreeuwt, hoe creatief ook verpakt, bouw je gewillig mee aan een slechte toekomst, die nu al begonnen is.
In het veilige 1991 schudden ‘de Jonge Honden’, een club jonge reclamemakers’ de reclamewereld op, met frisse en verse ideeën.
Dertig jaar later werken de meesten van the best & the brightest gewillig mee aan het vergroten van omzet, aan het marktaandeel van de business as usual-industrie.
En natuurlijk, de aansporingen om duurzamer te worden zitten erin. Ze doen vaak denken aan oude tabaksreclames voor teer- en nicotinearme sigaretten die prettiger zijn voor de keel en aanbevolen werden door dokters.
Zeg nou zelf: helpt jouw werk om de wereld duurzamer te maken? Helpen jouw reclames om de voetafdruk van Nederland in de wereld kleiner te maken?
Kom op, reclamemaker
De vraag is -om Steve Jobs te parafraseren, toen hij de baas van Pepsi wilde overtuigen om voor Apple te komen werken- blijf je suikerwater verkopen, of ga je meehelpen de wereld te veranderen? Te redden?
Als het laatste het geval is, dan is dat goed nieuws. Iedereen -iedereen- is nodig. Ook, of juist, the best and the brightest van de creatieve sector.
Waar blijft de Nederlandse tak van Adbusters? Kom op, reclamemaker, doe iets!
Als je suikerwater blijft verkopen, heb je wel wat uit te leggen.
Lammert van Raan is lid Tweede Kamerfractie Partij voor de Dieren. Eric Stam is docent Nederlands en tweevoudig winnaar RCC Klachtencommissie tegen greenwashing KLM
Plaats als eerste een reactie
Ook een reactie plaatsen? Word lid van Adformatie!