Hanneke Dessing, directeur van Diabetes Fonds, vindt de doelstellingen van Coca-Cola ten aanzien van suikerreductie, zoals maandag bekendgemaakt onder de bredere noemer ‘This is Forward’, te weinig ambitieus. Dessing zegt: ‘We vinden het goed dat er stappen worden gezet om de suikerconsumptie te verminderen en er een ruimer aanbod komt van dranken met minder suiker. Echter we vinden de gestelde doelen en de snelheid van realisatie nog te weinig ambitieus. Een organisatie van de statuur van Coca-Cola zou grotere en snellere stappen moeten zetten.’
Diabetes type 2
Uit cijfers waar Diabetes Fonds zich op baseert, blijkt dat 64 procent van de geconsumeerde frisdranken een variant van cola is (alle cola-merken samen). Omdat Coca-Cola zo’n groot marktaandeel heeft, heeft het volgens Dessing een grote verantwoordelijkheid om suikerinname uit frisdranken fors terug te brengen (ook uit regular cola) en hiermee een bijdrage te leveren aan de preventie van diabetes type 2. Dessing: ‘Een blikje regular frisdrank per dag verhoogt het risico op diabetes type 2 met 20 procent.’
Sprite
Coca-Cola noemt een aantal stappen die het wil maken richting 2025. Zo belooft het concern het suikergehalte van zijn frisdranken tussen 2015 en 2020 met 15 procent te verlagen (ten opzichte van peiljaar 2012), terwijl de eerder voorgenomen verlaging 10 procent bedroeg. Maar ook die stap vindt Diabetes Fonds niet ambitieus genoeg. Volgens Dessing is het een doel dat zonder enige vorm van productherformulering al bereikt kan worden. ‘Bijvoorbeeld doordat de consumentenvoorkeur verschuift in de richting van calorie-arme frisdranken.’ Dessing is er een voorstander van als Coca-Cola stapsgewijs suiker vermindert in de regular colavariant. ‘Zo wordt caloriearm en uiteindelijk calorievrij de norm. Net zoals nu bij Sprite het geval is.’
Overgewicht
Dessing lijkt op haar wenken bediend te worden door Coca-Cola, want dat zegt ernaar te streven dat 50 procent van zijn verkoopvolume in 2025 afkomstig is van caloriearme of calorievrije dranken. (In 2016 was dat 34 procent.) Ook dit streven vindt Diabetes Fonds niet loffelijk genoeg. ‘Om overgewicht en de groei van diabetes type 2 tegen te gaan is het nodig dat een veel groter aandeel dan 50 procent bestaat uit calorievrij. En dat moet ook nog eens ver voor 2025 gerealiseerd zijn. De 50 procent die Coca-Cola noemt is caloriearm en calorievrij, hierbij wordt niets gezegd over de verdeling tussen die twee.’ Verder vindt Dessing dat Coca-Cola de prijs van suikerrijke frisdranken zou moeten verhogen.
De nieuwe Sprite zonder suiker
Reactie Coca-Cola
Coca-Cola snapt het commentaar van Diabetes Fonds. Directeur publiekszaken & communicatie Therese Noorlander zegt: ‘Ik begrijp dat we gezamenlijk diabetes aan moeten pakken want te veel suiker is niet goed, maar het is wel relevant om de rol van Coca-Cola te plaatsen in de omvang van het totale probleem. De insinuatie is dat frisdrankconsumptie diabetes veroorzaakt, maar het gaat om het hele voedingspatroon. Wij voelen ons als frisdrankconcern wel onderdeel van het probleem en daarom nemen we wel stappen, maar Dessing maakt onze invloed groter dan hij is.’
Wat doet die andere grote frisdrankfabrikant, Vrumona? De producent van onder andere Rivella, Royal Club, Crystal Clear en Pepsi (een merk van Pepsico) was niet bereikbaar voor commentaar, maar op de site van Vrumona (onderdeel van Heineken) is wel te vinden dat het de doelstelling heeft om de hoeveelheid calorieën in zijn producten met 15 procent te reduceren vóór 2020 (ten opzichte van 2012). Dat is precies dezelfde belofte die Coca-Cola doet, en het gaat dan ook om een branchebreed commitment, uitgesproken tijdens de Nationale Voedseltop in januari. Vrumona stelt voorop te lopen op dit vlak: ‘Onze strategie werpt zijn vruchten af. In 2016 hebben we de hoeveelheid calorieën per 100ml product met gemiddeld 6,4 procent gereduceerd. Hiermee zijn we koploper in de categorie frisdrank, waters en sappen.’
Verder beschrijft Vrumona zijn goede bedoelingen op het gebied van ‘Bewust Frisgebruik’, ‘Verantwoord omgaan met mileu’, ‘Duurzaam inkopen’ en ‘Maatschappelijke betrokkenheid’. Daar is bijvoorbeeld te lezen dat Vrumona zich ten doel stelt om iedere vier jaar zijn energieverbruik met 8 procent te verminderen. Voornemens over de 100 procent inname van gebruikte flessen, zijn bij Vrumona niet terug te vinden. Evenals een target op vrouwen in de bedrijfstop.
Marketingeuro's
Noorlander spreekt tegen dat een reductie van 15 procent in calorieën mogelijk is zonder enige vorm van productformulering. Ze zegt: ‘Dat is niet waar. Sprite, dat nu alleen nog maar als zero sugar variant verkrijgbaar is, ís een productherformulering. Dat moet je vervolgens kneiterhard promoten. De afgelopen jaren, hebben wij de marketingeuro’s voor light en zero producten verdubbeld, terwijl het totale budget gelijk is gebleven.’
Regular duurder maken
Noorlander vindt Dessings suggestie om de prijs van suikerrijke frisdranken te verhogen ten opzichte zero begrijpelijk. ‘Maar wij gaan daar niet over. Prijzen worden bepaald door de retail en het out-of-home-kanaal. Maar ik wil wel toezeggen dat wij daar met de retail over in gesprek gaan.’ Of Coca-Cola bereid is om te differentiëren in zijn eigen verkoopprijzen aan retail en OOH, daar doet Noorlander geen uitspraken over. ‘Dat kan ik niet zeggen, dat is onderdeel van de commerciele gesprekken tussen ons en de klant.’
Statiegeld
Een ander onderdeel van ‘This is Forward’ gaat over zwerfafvalbeheersing. Er komen nog altijd enorme hoeveelheden plastic flesjes in het milieu en op onze stranden terecht, een deel daarvan verzamelt zich in de oceanen tot een ‘plastic soup’. Coca-Cola belooft om zich ‘in te zetten’ zodat in 2025 100 procent van de gebruikte verpakkingen worden teruggehaald, wat op de keper beschouwd een veilige belofte is. Piet Vink, vroeger CFO van Aldi en altijd nauw betrokken geweest bij de ontwikkelingen op het gebied van recycling, complimenteert Coca-Cola toch met dat voornemen. ‘Maar dat voornemen is alleen maar te realiseren als op álle plastic flessen, dus ook de kleine flesjes, statiegeld wordt geheven. Doe je dat niet? Dan krijg je dat nooit voor elkaar. Dan is dit alleen maar een verhaal voor de bühne.’ Volgens Vink heeft het geen enkele zin om het plasticflessenverhaal ingewikkelder te maken dan het is. ‘Het enige dat werkt, is een financiële prikkel. Doe je dat niet, komt een grote hoeveelheid nog altijd in het milieu terecht.’
Dat een groot gedeelte van de bevolking niet zo betrokken is bij de afvalstroom die plastic flessen en flesjes oplevert, blijkt wel uit… de afvalstroom zelf. (Een bewuste consument gooit zijn afval immers in de daartoe bestemde afvalbak!) Dat neemt niet weg dat er een groeiende animositeit is onder consumenten jegens de ‘verpakkende industrie’. In Nederland en België leeft op dit moment de actie #BacktoSender waarbij de drankenindustrie tot meer verantwoordelijkheid wordt opgeroepen. Hoe? Door een foto van verzameld afval ‘terug te sturen’ door een foto daarvan te delen op social media.
Tekst loopt door onder afbeelding
Verzameld afval in het kader van #BackToSender
Veilige beloftes
Maar Noorlander kan niet toezeggen dat gekozen zal worden voor een totaalstatiegeldsysteem. ‘Er zijn ontzettend veel onderzoeken, en we wachten nog op de resultaten van de pilot “Schoon Belonen”. We willen zuiver in kaart krijgen wat haalbaar en draagbaar is. Maar we komen in alle gevallen terug bij die stip op de horizon. 100 procent terughalen, dat is heilig. Als blijkt dat statiegeld daarvoor de oplossing is, dan gaan we daarover in gesprek.’ Het valt op dat Noorlander haar woorden wat het onderwerp statiegeld met uiterste precisie kiest. Ook ‘in gesprek gaan’ mag hier een veilige belofte genoemd worden.
Women
Dan zijn er nog de sociaalmaatschappelijke doelstellingen van Coca-Cola, waarbij het doel om in 2025 minstens 40 procent vrouwelijke managers te hebben, het meest in het oog springt. Christine Swart, managing director van Women Inc., de ngo die kansen voor vrouwen wil vergroten, juicht toe dat Coca-Cola het belang van vrouwen in managementposities hoog op de agenda zet. Swart: ‘Alleen als ze echt inclusief te werk gaan, gaat ze dat lukken. Met 40 procent vrouwen in managementposities zouden ze voorloper zijn binnen het bedrijfsleven. De ambities zijn hoog, maar zeker haalbaar. Als organisaties hier niet actief op inzetten blijkt gender equality pas over 170 jaar gerealiseerd te zijn. Dus wij zijn blij dat Coca-Cola op dit punt een beweging inzet, die wij graag als agenderende partij kritisch en constructief blijven volgen.’
Ja, maar hoe?
Swart zegt wel dat voor een aantal doelen dat Coca-Cola stelt, vooral intern structurele veranderingen nodig zijn, maar dat de beoogde bewustwordings- of gedragsveranderingen bij de consumént om een multi-stakeholders strategie vragen. Wil Coca-Cola daar een rol in spelen? En zo ja, op welke manier dan? Het antwoord van Noorlander luidt positief, maar het concrete ‘hoe’ is nu nog niet duidelijk. In zijn algemeenheid zegt ze: ‘We kunnen onder andere de kracht van onze merken inzetten.’ Noorlander zegt dat er wel een idee is, maar dat is nog niet voldoende uitgewerkt. ‘Daarvoor voeren we ook gesprekken (60 in totaal, red.) met allerlei stakeholders, om tot een concreet plan te komen.’ Noorlander zegt dat het geen nieuw thema bij Coca-Cola is, ze wijst op het wereldwijde programma #5by20, dat bedoeld is om vrouwelijk ondernemerschap te stimuleren.’
