Gepresenteerd als een ‘expansion pack for a horrible world*’, komt creatief duo Elisa Czerwenka (Oostenrijk) en Ellie Daghlian (VK) met een kaartspel ‘met echte horrorverhalen van echte merken’: ‘Brands Against Humanity’ (BAH). Het zijn 30 kaarten waarop merken met ‘afschuwwekkende voorbeelden van corporate kwaad’, aan de schandpaal worden genageld. Het spel (met heuse spelregels), is niet fysiek te bestellen, maar gratis te downloaden op de site die het duo rond BAH gebouwd heeft.
Dertig keer merkschande dus. Bijvoorbeeld de campagne die Coca Cola voerde om kraanwater uit restaurants te verbannen. Of dat McDonald’s nuggets maakte van kippen die werden doodgeslagen met knuppels met metalen punten. En dat magazijnmedewerkers van Amazon geen plaspauzes krijgen. Het tweetal heeft zijn bronnen goed op orde en heeft voor elke kaart één of meer links naar het journalistieke verhaal erachter, gebracht door bekende nieuwstitels.
Pay up, arsehole
Onder de kop ‘Just won a game? Time to pay-up.’ linken Czerwenka en Daghlian op de website van Brands Against Humanity door naar verwante goede doelen, waar mensen hun schuld en schaamte kunnen afkopen. Zo beloven ze niet alleen ‘verschrikkelijke dingen die merken echt hebben gedaan’, maar ook ‘gemakkelijk activisme om het gewicht op je geweten te verlichten’. ‘Pay up, arsehole.’
Geen illusies
Alles wijst erop dat Czerwenka en Daghlian met Brands against Humanity zakelijke hebzucht willen blootleggen. Maar is het spel ook een poging om dat te stoppen? Veel illusies maken ze zichzelf niet. ‘We zouden wel willen dat we de wereld konden veranderen met een spel, maar zo makkelijk is het niet. De kaarten zijn ontworpen om het gesprek te entameren. Humor en waarheid zijn de beste instrumenten om iemand na te laten denken over zijn kijk op dingen.’
Alleen maar gepraat
Dat reclamebureaus hier een rol van mythische proporties in hebben te spelen, ligt volgens het creatieve duo – dûh – voor de hand. ‘De reclame-industrie heeft de kerstman rood gemaakt, liet vrouwen hun benen scheren, heeft ons laten roken! Stel je voor dat die macht in een andere richting werd gestuurd? Maar op dit moment is veel van de “goodvertising” die we zien alleen maar gepraat. Helaas. Het doet meer kwaad dan goed. In het beste geval ergert het publiek zich er alleen maar aan. In het slechtste geval profiteren bedrijven van het lijden van anderen.’
De sleutel is volgens Czerwenka en Daghlian nu om te stoppen met ouwehoeren en om over te gaan tot actie. ‘Bureaus moeten merken overtuigen dat verandering commercieel succesvol kan zijn, en hen helpen die boodschap naar het publiek te brengen.’ Dat betekent heus niet altijd dat je het toppunt van waardigheid hoeft te zijn. ‘Wees gewoon niet slecht.’
Oude doos
Veel van de cases die het duo in het spel opvoert, zijn cases met een baard. ‘Okay, maar dat was in 2013.’ Konden Czerwenka en Daghlian niet meer recente voorbeelden van merkschande vinden? ‘Nou’, reageren ze, ‘omdat het een paar jaar geleden gebeurd is, betekent niet dat we het maar moeten vergeten. En er zijn gevallen waarbij de media zijn stilgevallen terwijl het onrecht gewoon doorgaat. Het is nog steeds belangrijk om erover te praten.’ Tegelijkertijd zijn er volgens hen nog zoveel verhalen die het spel nog niet gehaald hebben omdat er een mer à boire aan vuiligheid is, en Czerwenka en Daghlian ook maar met zijn tweeën zijn. ‘Als je suggesties hebt, dan kan je ze melden op onze website. Graag zelfs!’
*In 2011 zag het door een aantal studenten bedachte ‘Cards Against Humanity’ het levenslicht. Het ‘spel’ van Czerwenka en Daghlian is daar een fictieve uitbreidingsset op. In hun lijst van frequently asked questions staat ook de vraag: ‘Are you an official Cards Against Humanity expansion pack?’ Het antwoord luidt: ‘No. But we should be.’, met een e-maillink naar Cards Against Humanity.
