Marcel Boekhoorn legt in open brief uit wat er misging met hem en Hema

Het is een bijzonder stap, zo schrijft hijzelf. Zelden reageert Marcel Boekhoorn op nieuwsberichten, maar nu hij op een zijspoor is gezet bij de Hema wil de ondernemer een uitzondering maken.

De reden voor zijn open brief wordt gedurende het lezen ervan grotendeels duidelijk. Boekhoorn laat een testament na waarin hij zijn verdiensten voor Hema nog eens opsomt. Onder hem kreeg de organisatie zijn vrijheid terug en werd er afscheid genomen van de spreadsheet-cultuur. Dit heeft de Hema-teams ‘in staat gesteld een aantal verrassende stappen voorwaarts te zetten’.

Innovatie in retail

Boekhoorn: ‘In mijn beleving heeft een nieuw elan er ook toe geleid dat er ruimte kwam voor onconventionele concepten. De samenwerking met Jumbo waarbij het non-food Hema- assortiment op de schappen van de supermarkt komt te liggen, is een daadwerkelijk innovatie in de retail!’

Maar de ‘onterechte’ schuldenlast met zijn ‘krankzinnige voorwaarden’ werd het blok waarover Boekhoorn struikelde, vooral door een snoeiharde opstelling van de schuldeisers, een groep onbekende partijen.

Meedogenloos

Uit de uiterst gedetailleerde schulddocumentatie blijkt volgens Boekhoorn ‘een zekere meedogenloosheid. Betalen of afpakken, leek het devies. Dat dat moest gebeuren op een moment dat de HEMA door Covid-19 tijdelijk verzwakt was, is zuur.’

Boekhoorn noemt het wrang dat hij en de zijnen nu ‘noodgedwongen op de reservebank zitten. Dat zijn wij niet gewend’. Het lijkt er zelfs op dat hij nog hoopt op een invalbeurt, wat misschien ook de achterliggende reden van zijn brief verraadt: ‘Ik blijf het de komende tijd nauwgezet volgen.’ 

De open brief

Rhenen / Amsterdam, 15 juni 2020

Hoewel ik er een gewoonte van heb gemaakt niet of nauwelijks te reageren op nieuwsberichten, wil ik voor de jongste ontwikkelingen rond de HEMA graag een uitzondering maken.

Ik ben mijn hele leven een bewonderaar van de HEMA geweest. Hoe grondleggers Leo Meyer en Arthur Isaac aan het begin van de twintigste eeuw een concern uit de grond stampten dat bijna honderd jaar na dato nog niets aan actualiteit ingeboet heeft, heb ik altijd indrukwekkend gevonden. Over de jaren volgde ik de HEMA dan ook met belangstelling, als klant, krantenlezer en natuurlijk ook met een schuin oog als ondernemer.

De manier waarop de diverse eigenaren de afgelopen jaren met de HEMA zijn omgesprongen, heeft mij altijd dwarsgezeten. Eind 2018 was om juridische redenen de laatste mogelijkheid de HEMA over te nemen. Door de krankzinnige voorwaarden rond de torenhoge schuld zou een zogeheten “change of control” nadien nooit meer mogelijk zijn.

Ik heb toen besloten een poging te wagen en ben met toenmalige eigenaar Lion Capital overeengekomen de HEMA inclusief de veel te hoge schuldenlast over te nemen.

Direct na ons aantreden hebben we een aanvang gemaakt met het creëren van een andere, nieuwe en vernieuwende HEMA. Het ging dan niet zo zeer om het inbrengen van allerhande ideeën maar veeleer om het de HEMA teams de vrijheid geven hun energie en creativiteit de vrije loop te laten. Minder spreadsheet en meer vrijheid van handelen. Dit heeft hen in staat gesteld een aantal verrassende stappen voorwaarts te zetten. Ik denk natuurlijk met name aan de “asset light” expansie in onder meer Frankrijk, Amerika en Canada.

In mijn beleving heeft een nieuw elan er ook toe geleid dat er ruimte kwam voor onconventionele concepten. De samenwerking met Jumbo waarbij het non-food HEMA assortiment op de schappen van de supermarkt komt te liggen, is een daadwerkelijk innovatie in de retail!

Alle vooruitgang ten spijt moest er natuurlijk wel iets aan de schuld gedaan worden. Die schuld zat mij als ondernemer in meerdere opzichten dwars. Hij was natuurlijk veel te hoog maar het meest ergerlijke vond ik dat deze schuld onterecht bij HEMA lag. De schuld was immers niet ontstaan door het financieren van de (altijd profitabele) activiteiten van HEMA maar door het kopen van die activiteiten. Ik vond en vind dat een ongezonde werkwijze die het bedrijf met een veel te grote last opzadelt.

Onze positie werd bemoeilijkt door het feit dat de schuld niet in handen was van een paar partijen maar dat door de beursnotering er in wezen sprake was van een enorme groep onbekende spelers. Bovendien wordt de schuld beheerst door Amerikaans recht en zijn de meeste obligatiehouders ook daadwerkelijk Amerikanen. Dat blijkt ook uit de uiterst gedetailleerde schulddocumentatie waaruit een zekere meedogenloosheid blijkt. Betalen of afpakken, leek het devies.

Dat dat moest gebeuren op een moment dat de HEMA door Covid-19 tijdelijk verzwakt was, is zuur. Wij hebben van meet af aan duidelijk gemaakt dat schuldreductie een conditio sine qua non was, niet zo zeer voor ons als investeerder maar eerst en vooral voor het bedrijf en de werknemers.

Het terugbrengen van de schuld is vandaag gelukt. Dit is fantastisch voor de HEMA en al haar stakeholders en daar ben ik heel blij mee. De HEMA heeft een historische nieuwe kans op een toekomst met een gesaneerde balans: een goeddeels verwijderde molensteen. De manier waarop dit gedaan is, is wat wrang voor ons omdat we nu noodgedwongen op de reservebank zitten. Dat zijn wij niet gewend. Ik blijf het de komende tijd nauwgezet volgen.

MB