Het doet denken aan het beeld van de Irakese minister Saïd el-Sahaf of ‘Comical Ali’ die de Amerikaanse inval in zijn land in 2003 bleef wegwuiven als onbetekenend; Gazprom en Voetbalbond Uefa die aan de vooravond van de Russische inval in Oekraïne beweerden dat Poetins agressie voor hun marketing weinig zou uitmaken.
De marketingmanager van Hak, Nicole Freid, zei tegen Adformatie dat haar bedrijf ondanks de Russische eigenaar KDV Group niets van doen heeft met Rusland: ‘Dit heeft geen impact op onze marketing daar onze focus op de Benelux en Duitsland ligt.’
Twaalf uur na publicatie later rolden Russische tanks richting Kiev, Marioepol en Charkov. Vrijwel onmiddellijk betoonde eigenaar Denis Shtengelov van KDV Group wel moed en veroordeelde de oorlog tegen Oekraïne in even scherpe als ontroerende bewoordingen in een mail:
‘In mijn allerergste dromen kon ik mij niet voorstellen, dat ik jullie hierover zou gaan schrijven! Maar in deze situatie heb ik besloten, dat ik het morele recht niet heb om te zwijgen. Ik vind oprecht, dat door Oekraïne de oorlog te verklaren, wij allen een monsterlijke en niet te herstellen fout hebben gemaakt!’…Ik zie geen andere doelstelling in het leven, zolang de oorlog voortduurt, behalve deze tot een stilstand te laten komen.’
Aflaat met uitlaat
En nu durft ook Hak haar ‘niets-aan-het-handje’-marketing te keren en meldt dat directeur Timo Hoogeboom ‘intensief’ overlegde met Shtengelov, woonachtig in Australië en de inhoud van het protest ‘onderschrijft’. Het doet een aflaat voor het aanvankelijke wegwuiven door zes vrachtwagens met voedselpakketten van Nederland naar Oekraïne te brengen.
Meer moed toonde de baas van Gazprom Energy in Nederland. Ook de woordvoerster daarvan bagatelliseerde tegenover Adformatie aanvankelijk de positie van de Russische dochter op de zakelijke energiemarkt in Nederland. Maar Sytse van Heijst nam ontslag.
In een beknopt bericht aan Energeia schreef hij: ‘Ik ben zeer geschokt door het verlies van levens in de Oekraïne. Ik kan de gebeurtenissen daar niet verenigen met mijn functie van countryhead bij Gazprom Energy in Nederland. Ik heb daarom begin deze week mijn ontslag ingediend.’
Branchevereniging Energie Nederland heeft Gazprom Energy Nederland als lid geroyeerd. Nederlandse klanten, vooral gemeenten, willen van hun contract met Gazprom af. Zelfs de Uefa, die aan de vooravond van de inval zweeg tegenover Adformatie over Gazprom, heeft het sponsorcontract opgezegd. De Champions League finale gaat van de Gazprom Arena in St. Petersburg naar Parijs.
Shell wint van Unilever, eventjes
Qua marketing lijkt de derde wereldoorlog plotseling uitgebroken nu bedrijven boycots uitvaardigen en zich al dan niet tijdelijk uit Rusland terugtrekken. Zelfs de merken Hermes, LVMH, Kering en Chanel sluiten hun Russische luxewinkels een poosje voor de clientèle die doorgaans niet zo maatschappelijk begaan is.
In de afdeling ‘risicoloos moed tonen’ past Unilever, voorloper in de markt voor nepactivisme van merken. Aanvankelijk wilde het concern de vingers niet branden aan een politieke uiting gezien de positie op de Russische markt, maar toen de halve wereld over Poetin viel kon de geplaagde baas Alan Jope niet meer om een stevige verklaring heen. Unilever blijft wel produceren en verkopen in Rusland, omdat burgers recht hebben op voedsel en wasmiddelen.
Die andere Britse-Nederlandse multinational, Shell, deed het beter, aanvankelijk. Het maakt het hoog opgelopen imagoverlies in het klimaatdebat deels goed door te breken met Gazprom. Dat pakte goed uit: de beurs beloonde de marketingkeuze aanvankelijk met een koersstijging. Die duurde totdat beleggers beseften dat er een zwaar verlies op de 3 miljard euro Russische bezittingen wacht.
Bovendien publiceerde The Wall Street Journal dit weekeinde het nieuws dat Shell voorlopig toch Russische olie blijft kopen, met fikse korting ook nog. Dit is volgens Shell nodig om de raffinaderijen draaiende te kunnen houden. Shell zegde wel toe het geld dat het met Russische olie verdient, onderbrengt in een fonds voor hulp aan Oekraïense slachtoffers.
Booking, bier en banken
Ook Booking.com deed z’n gebutste imago goed met een aankondiging tijdelijk Rusland op zwart te zetten, en nam een flinke koersdaling voor lief. Microsoft en Samsung zetten hun zaken met Rusland een poosje in de ijskast, waar ook de merken Apple, Sony, Disney, Google, Nike, Ikea en H&M hebben plaatsgenomen, benevens een serie automerken.
Gezien de val van de roebel was er voor deze merken toch voorlopig weinig te verdienen. De merken die liever niet meedoen aan het straffen van het – ook geteisterde – Russische volk, komen onder druk te staan; onder meer McDonald's, PepsiCo, KFC, Burger King en Starbucks.
Heineken stopt de bierverkoop, maar dat komt goed uit want Rusland blijft met z’n exportwodka zitten. Philips blijft medische apparatuur verkopen, want anders kan het Russische levens kosten. ING Rusland is een vluchthaven voor Russisch kapitaal, en de bank presenteert de risico’s voor haar beleggers.
Rabobank vraagt klanten om de sancties te respecteren, maar hield het aanvankelijk bij een neutrale kwalificatie inzake de heer Poetin: ‘Het is uiterst betreurenswaardig dat het Europese continent zich na decennia weer geconfronteerd ziet met dergelijk oorlogsgeweld, hartverscheurende situaties en instabiliteit die dit met zich meebrengt.’
Afgelopen vrijdag zag de bank zich genoodzaakt tot een nadere uiting, met na lang beraad als meest vergaande veroordeling ‘het barbaars geweld’. Rabobank zit met DLL in Moskou in landbouwfinanciering in Rusland en zegt dat ‘nieuwe activiteiten zijn stopgezet’.
Vluchteling via Airbnb
Airbnb, net herstellende van de coronacrisis, stopt verhuur van bijna 100.000 woningen in Rusland en het Russische volk mag niet boeken. Maar daar blijft het niet bij, via Airbnb.org is een bemiddeling voor vluchtelingen gestart.
Komen ze hierheen, kunnen ze de Vierdaagse meelopen, maar in de wedloop om aan de goede kant van de geschiedenis te staan, worden Russische inschrijvingen in Nijmegen al geweerd. Tijdens de Koude Oorlog gold nog de actieleus: liever een Rus in je keuken dan een raket in je tuin. Nu valt er qua marketing meer te verdienen aan meedoen in de afkeer van Russen.
Er is een Android-app om Russische goederen aan hun barcodes te herkennen en boycotten, Boycott the Occupiers, van Oekraïense makelij. Zo’n boycot-app was er overigens al na de Krim-verovering door Rusland, en vond ook z’n weg naar Polen. Toen besloten sommige Russische merken om buitenlandse barcodes te gaan hanteren.
Plaats als eerste een reactie
Ook een reactie plaatsen? Word lid van Adformatie!