Het advies "Don't shoot the messenger" werd voor het eerst gebezigd door William Shakespeare in Cleopatra: als haar verteld wordt dat Marcus Antonius met een ander getrouwd is, dreigt Cleopatra de ogen van de boodschapper als ballen te gebruiken, wat de reactie uitlokt: 'genadige mevrouw, ik breng wel het nieuws maar sloot niet het huwelijk'. De term is ook van toepassing op een stadsomroeper, een officier van de rechtbank die publieke uitspraken bekendmaakt in de naam van de regerende monarch. Hierin was slecht nieuws vaak inbegrepen, zoals belastingverhogingen. Het kwetsen van de stadsomroeper werd beschouwd als landverraad.
Ook wij zijn messengers, omroepers, boodschappers van de merken waarvoor we werken. En dus onschuldig en onschendbaar. Of toch niet? En moeten we ons wel degelijk verantwoordelijk voelen voor de boodschappen en meer fundamenteel, de verhalen en de betekenis, die wij als industrie de wereld in helpen. En waarmee we, als ‘inceptioneers’ (zie de film Inception), de Imaginaire Orde (zoals beschreven door Yuval Noah Harari in het boek Sapiens) creëren die alles bepalend is: perceptie is realiteit. En zoals The Economist dat eerder stelde: merken hebben zich ontwikkeld van simpele handelsmerken tot de meest belangrijke ‘organiserende principes’ van de moderne tijd. Kortom: messengers zijn ‘meaning makers’, boodschappers zijn betekenismakers en dus medeverantwoordelijk voor de uitkomst van economische, sociale en maatschappelijke processen.
Dokter
En voor wat dan specifiek, kan je je afvragen? Nou, bijvoorbeeld voor het feit dat mensen ‘als kwijlende roofdieren met eurotekens in hun ogen de kortingsprooi mee naar huis slepen’ zoals Marcel Levi dat in een recente column getiteld ‘Het woord gratis maakt ons blind’ in Het Parool schrijft. Naast de kanttekens die hij plaatst bij alle manipulatieve kortings- en 2 of 3 voor de prijs van 1-acties, van supermarkten en merkartikelen, maakt hij zich meer in het algemeen en fundamenteel ook druk om de ongebreidelde consumptiedrang die zo wordt gestimuleerd. Die niet goed is voor de planeet, maar ook niet voor de people die erop leven omdat het voor het merendeel draait om producten die een ‘langzame aanslag op onze gezondheid’ plegen (vandaar dat hij zich als dokter in de discussie mengt).
Meer in het algemeen gaat het dan ook om verantwoordelijkheid, waar o.a. Robert-Jan van Ogtrop, oprichter van Circle Economy, op LinkedIn aandacht voor vraagt, voor het feit dat slechts 8,6% van alle producten in de wereld circulair is, oftewel dat we 91,4% van alle resources die we onttrekken aan de planeet verspillen, tot afval laten worden! En waardoor er een negatieve werking is op klimaatverandering, bescherming van natuurlijke hulpbronnen en ondersteuning van rechtvaardige samenlevingen.
Of de promotie van gokken: ‘Sinds de opening van de gokmarkt vliegen de gok reclames om de oren. Dat leidt tot ergernis, en tot serieuze problemen", aldus SP-Kamerlid Michiel van Nispen. "Gokken maakt levens kapot. Daar past geen uitgekiende reclamecampagne bij", zegt ook Mirjam Bikker van de ChristenUnie. De Nederlandse Kansspelautoriteit heeft inmiddels vergunningen verstrekt aan 11 aanbieders van digitale gok spellen, waaronder Holland Casino en Nederlandse Loterij, bekend van bijvoorbeeld de Staatsloterij en Lotto bedrijven die de Nederlandse staat als aandeelhouder hebben. Naar schatting zijn er in Nederland ongeveer 1,5 miljoen mensen actief met gokken online. Die markt heeft een geschatte waarde van circa 800 miljoen euro. Sinds online gokken dit najaar legaal werd, is het aantal reclames voor gok spellen op televisie en online verdubbeld volgens Nielsen. Holland Casino besteedde in de afgelopen twee maanden naar schatting 6,4 miljoen euro aan gok reclames. Toto gaf er bijna 4,6 miljoen euro aan uit. In totaal gaven de elf online casino's in Nederland meer dan 23 miljoen euro uit aan gok reclames in oktober en november. Het vak is onderling over het algemeen lovend over de (makers van de) campagnes voor deze merken, denk aan Koning Toto. De cmo van Nederlandse Loterij werd uitgeroepen tot ‘Marketeer of the Year’ en ‘Meest invloedrijke persoon in de Nederlandse sponsorbranche’.
Of de aard (en boycot) van social media als Facebook en Instagram waar Freedom (het voormalige XS4ALL) bijvoorbeeld aandacht voor vraagt: ‘je krijgt als merk weliswaar een groot bereik, de relatief lage kosten en effectiviteit wegen wat ons betreft niet op tegen het gebrek aan privacy, de oneerlijke marktwerking, verspreiding van nep nieuws en gebruikersprofilering’. Of de (wereld)beeldvorming die TikTok en YouTube in de hand werken, met name als het gaat om die van jonge meisjes. En in lijn hiermee misschien zelfs ook wel de cultuur die nu boven komt drijven bij programma’s als The Voice en de ondersteuning die hiervoor is/was van merken als T-Mobile (Welkom bij de Unlimiteds ;-)?
Misschien is het tijd dat (niet alleen) merken, check bijvoorbeeld BrandAid, maar ook degenen die er voor werken (als boodschappers) naar voren stappen en hun verantwoordelijk nemen. Want zoals het door Stan Lee bedachte Peter Parker (alias Spider Man) Principle luidt:
With great power comes great responsibility!
Plaats als eerste een reactie
Ook een reactie plaatsen? Word lid van Adformatie!