Restricties voor associaties met zuivel, gemaakt door plantaardige producten, zijn helemaal van de baan. Dat is het effect van het intrekken van amendement 171 door het Europees Parlement. Tegenstand voor bijvoorbeeld het door plant-based merken gebruiken van typische zuivelverpakkingen, het afbeelden van een melkachtige golf of het vermelden van ‘kan gebruikt worden in plaats van kookroom’, kwam uit de hoek van de zuivelindustrie, die zijn lobby in Brussel van oudsher goed voor elkaar heeft. Dat leidde tot een voorstel (AM171), dat werd ingediend door de Franse socialistische Europarlementariër Eric Andrieu en dat afgelopen oktober werd goedgekeurd door het Europees Parlement (zie uitgebreide omschrijving van de restricties in het tekstkader).
Andrieu’s plan werd gezien als ‘censuur van plantaardige zuivel’ en werd aangevochten door bijna een half miljoen consumenten in een petitie, gestart door ProVeg International. Omdat het amendement niet werd onderworpen aan het gebruikelijke beoordelingsproces, bestaande uit een impact assessment of een publieke consultatie, schreeuwen consumentenorganisaties en bedrijven om gehoord te worden. Andrieu zelf trok het plan uiteindelijk weer in.
ProVeg International stelt vast dat het besluit de wetenschappelijke consensus, onder meer bekrachtigd door het IPCC, de FAO, de WHO en de EAT-Lancet Commission, weerspiegelt. ‘Het zou absurd zijn als de EU enerzijds consumenten oproept om meer plantaardig te eten, en dit tegelijkertijd bemoeilijkt door vergaande restricties in te voeren.’
Dit waren mogelijk de implicaties geweest van AM171:
-
Bekende verpakkingsformaten zoals een rechthoekig melkpak voor plantaardige melk of een blokje plantaardige margarine worden verboden, omdat ze te veel lijken op die van dierlijke zuivel.
-
Productafbeeldingen van plantaardig voedsel worden verboden als ze te veel de gedachte aan zuivel 'oproepen' of 'imiteren' - bijvoorbeeld een afbeelding van een melkachtige golf op een pakje havermelk.
-
Wetenschappelijke beweringen die plantaardig voedsel vergelijken met zuivelproducten zoals "de helft van de CO2-uitstoot van koemelk", zouden worden verboden in alle communicatie, inclusief digitale en sociale media.
-
Essentiële allergeeninformatie zoals "bevat geen melk" mag niet, want verwijst naar melk;
-
Nuttige omschrijvingen zoals "veganistisch alternatief voor yoghurt", “kan gebruikt worden in plaats van kookroom” of zelfs "romig" mogen niet gebruikt worden voor plantaardige producten.
Reactie Royal FrieslandCampina
Adformatie vroeg Royal FrieslandCampina, het internationale zuivelconcern uit Nederland om een reactie. Dat komt met het volgende statement:
'Wij denken dat de meeste consumenten verstandig zijn en de juiste keuzes kunnen maken. Als FrieslandCampina zijn wij voorstander van communicatie die eerlijk is en voldoet aan de wettelijke kaders. De consument moet dus kunnen zien om welk product het gaat. Daarbij moet er sprake zijn van een gelijk speelveld voor alle partijen.'
Op vervolgvragen van Adformatie heeft RFC (nog) niet gereageerd. Tussen de regels door lijken we te kunnen lezen dat RFC vindt dat 'eerlijke communicatie' in de huidige wet- en regelgeving niet gewaarborgd is en dat er geen sprake is van dat gelijke speelveld.
Plantaardige sector verheugd
Het is geen wonder dat plantaardige levensmiddelenproducenten blij reageren. Cecilia McAleavey, directeur Public Affairs en duurzaam eten bij Oatly, zegt bijvoorbeeld dat het essentieel is en met grote haast geboden dat juridische obstakels die de overgang naar een duurzaam voedselsysteem belemmeren, worden weggenomen. ‘De wetenschap laat zien hoe belangrijk het is om over te schakelen op plantaardige voeding om de klimaatverandering en de volksgezondheidsproblemen aan te pakken. Aangezien we nog maar negen jaar hebben om de doelstellingen van de Overeenkomst van Parijs te halen, moeten we ons allemaal concentreren op hoe we de verschuiving kunnen versnellen en het voor consumenten gemakkelijker kunnen maken om plantaardige opties te kiezen.’
